گردشگری در شهر تاریخی و دیدنی یزد

شهر یزد، شهر بادگیرها و قنات ‌ها و خشت‌ های زیبا، که در دل کویر سربلند کرده است با آن ابهت، مرکز ایران را امضا کرده است و یکی از بهترین شهرها برای گردشگری است. این دیار کهن در نزدیکی جاده ابریشم و در مرکز بیابان های کشور ایران قرار گرفته است. این شهر باستانی در قرن پنجم میلادی رو به گسترش نهاد و زمانی که مارکوپولو از آن دیدن کرد به نام شهر اصیل یزد توصیف شد. این شهر که با مساحتی در حدود ۸۰۰ هکتار گسترده ترین بافت تاریخی ایران است.

گشت و گذار در شهر تاریخی و دیدنی یزد

زرتشتیان در یزد

از آنجایی که در گذشته اجداد زرتشتیان برای فرار از دست اعراب به این شهر پناه آوردند، برخی از ساکنان این شهر کهن زرتشتی هستند، از این رو امروزه شهر یزد مرکز زرتشتیان ایران محسوب می شود. همچنین این شهر در زمان ساسانیان به داشتن پارچه های ابریشمی زیبا شناخته می شد. امروزه نیز همچنان شهر یزد یک مرکز بزرگ بافندگی ابریشم است و بهترین ابریشم ها در این شهر یافت می شوند.

شهر یزد هزارتویی است که قرن هاست در قلب ایران جا خوش کرده است. کافیست در کوچه پس کوچه های بافت قدیمی این شهر کهن قدم بزنید تا پی به این هزارتوی زیبا ببرید. معماری بی نظیر و اعجاب‌انگیز شهر یزد بارزترین خصوصیت این کهن دیار است. محله های قدیمی و سنتی با آن کوچه پس کوچه های خشت و گلی و بادگیرها، حیاط و دیوارهای خشتی، بازارهای تاریخی، مسجدها، حمام و خانه های زیبا فضایی دلپذیر را برای گشت و گذار در یزد این شهر باستانی ایجاده کرده اند.

گشت و گذار در یزد این شهر تاریخی و این جاذبه های دیدنی و هر فرد علاقه مند به تاریخ را درگیر می کند. حقیقتا که جاذبه ها و آثار تاریخی این کهن دیار منحصر به فرد است. کافیست که چشمان خود را ببندید و تصور کنید در کوچه های پر پیچ و خم و خشتی این شهر پر رمز و راز قدم می زنید مناره های فیروزه ای رنگ و خیره کننده را نظاره می کنید. در کنار این مناره های زیبا بادگیرها را می بینید که در گرمای 45 خنکای باد را در هر سرایی می گذراند. این است شگفتی شهر یزد، شهر بادگیرها.

جاذبه های گردشگری یزد

شهر یزد در گذشته، با همان سنت ها متوقف شده است. می توان ساعت ها در خیابان های باریک و سنتی و قدیمی این شهر قدم زد و از دیدن زیبایی های این شهر قدیمی لذت برد و محو تماشای آن شد. تاریخ غنی، میراث فرهنگی و گنجینه های معماری  این دیار کهن هر فردی را با هر علاقه و طرز فکری مجذوب خود می کند و با تماشای آن ها به قرن های دور می برد.

برای گشت و گذار در یزد از کجا شروع کنیم؟

شهر یزد برخاسته از دل کویر از قدیمی ترین های شهرهای روی زمین و عجیب ترین شهرهای ایران است. برای گشت و گذار در یزد این شهر پر رمز و راز کافیست که قدم بر خاک آن بگذارید از همان لحظه شما را با خود به افسانه های شهرهای قدیمی می برد. یزد، این شهر بی همتا که محصور در کویر است با گذرگاه های باریک و مناظر زیبای پشت بام، آثار کهن و قدیمی و شکوفایی روزافزون رستوران‌های درجه‌ی یک که همه این ها در دل یک کویر خشک جمع شدند و این نگین درخشان در دل کویر را جهانی کردند. برای دیدن این شهر جهانی و عروس کویر به برنامه خاصی نیاز نیست همین که از خیابان ها و محله های قدیمی این شهر کهن عبور کرد بسیاری از زیبایی های این شهر را می توان دید.

دیدنی های شهر یزد| از مجموعه امیرچخماق تا برج خاموشان

شهر یزد مملو از امارت ها و بناهای تاریخی است که معماریشان زبانزد عام و خاص است. این شهر علاوه بر این آثار به دلیل کویری بودن مورد توجه بسیاری از گردشگران خصوصا کویر دوستان است. شهر خشتی یزد اصالت خود را حفظ کرده است و اوج تجلی هوشمندی معماران این شهر در بافت تاریخی یزد دیده می‌­شود. بافت قدیمی شهر یزد یکی از کهن‌ترین سکونتگاه ‌های روی زمین است. این شهر ترکیبی از عمارت‌ های بزرگ مسکونی و خانه ‌هایی است که دیوارهای بلند و کوچه ‌های پیچ در پیچ آن را محاصره کرده اند و هزارتویی به وجود آوردند که نمی توان به سادگی و بدون راهنمایی آدم های محلی این هزارتو را پشت سر گذاشت.

یزد شهر شگفتی هاست تا می توانید در داخل این شهر دیرینه و کهن به گشت و گذار بپردازید و تمام خیابان های آن را سیاحت کنید. کافیست از کوچه پس کوچه های این کهن دیار قدم بزنید و همه‌ی حیاط ‌های پنهان، در های چوبی زیبا، مکان‌ های فوق‌ العاده برای عکاسی، بناهای سنتی و بی نظیر و معماری های باشکوه که باعث شده یزد را اولین شهر خشتی ایران بنامند، ستون ‌های نورانی و تمام آن چیزهایی که شهر یزد را به میراث ویژه‌ی جهانی در یونسکو تبدیل کرده‌ است را کشف کنید.

تا ساعت ها می توان نشست و از عجایب بافت یزد گفت. هر آنچه که از زیبایی ها و معماری و ﺁثار باستانی این شهر کهن گفت باز هم کم است. در این قسمت تلاش کردیم تعدادی از شاخص ترین و زیباترین ﺁثار باستانی و اماکن گردشگری یزد را معرفی کنیم.

مجموعه امیر چخماق

گشت و گذار در بافت تاریخی شهر یزد را باید از این مجموعه آغاز کرد. با قدم زدن در امتداد خیابان امام شهر به سمت شمال، اولین بنایی که مشاهده می کنید مجموعه امیر چخماق است که بدون شک می توان گفت که نمادین ترین بنای شهر یزد است. این مجموعه در نزدیکی مسجد جامع یزد قرار دارد پس می توان پیاده این دو مکان را مشاهده نمود.

امیر چخماق یزد، مجموعه ای است زیبا و تاریخی که شامل میدان، تکیه امیر چخماق، قنات خانه، حمام عمومی، بازار، خانقاه، مسجد امیر چخماق، چاه آب سرد، کاروان سراها و یک آب انبار بزرگ است. قدمت این مجموعه بسیار دیدنی مربوط به قرن نهم هجری و یادگاری از دوران تیموریان است. مسجد این مجموعه زیبا و تاریخی به همت حاکم آن زمان یزد، امیر جلال چخماق شامی ساخته شد که ساخت آن در سال 841 به پایان رسید.

در ادامه

مسجد امیر چخماق، که در طول تاریخ با نام های دیگری چون‌ مسجد جامع نو و یا مسجد دهوک نیز در یزد شناخته می شد از لحاظ اعتبار و اهمیت، شکوه و زیبایی و عظمت بعد از مسجد جامع یزد قرار دارد. از این مجموعه بزرگ تکیه امیر چخماق در سال 1330 و مسجد امیر چخماق در سال 1341 از این مجموعه در فهرست ﺁثار ملی ایران به ثبت رسیدند. در ﺁستانه و سرسرای قسمت شمالی مسجد امیر چخماق که به میدان امیر چخماق باز می شود تخته سنگی وجود دارد که روی آن متن وقف نامه این مسجد حک شده است. . ورودی های این مسجد با عظمت با‌ دو جهت شرقی و شمالی به ایوان بلند ختم می شود.

در دو طرف راهروی شمالی این مسجد که در مسیر ورودی ﺁستانه به صحن مسجد است شبکه هایی ظریف از کاشی های معرق در پنجره ها نصب شده است که زیبایی خیره کننده ای به این بنا داده است. در دور خارجی گنبد این مسجد و روی حاشیه آن به کوفی عبارت السلطان ضل الله تکرار شده است. علاوه بر این زیبایی ها این مسجد دارای ایوان و سردر رفیعی است که پیشخوان زیبای آن شهرت بسزایی دارد.

زیبایی های مسجد امیر چخماق

از زیبایی های منحصر به فرد و خیره کننده این مسجد می توان به محراب بخش اصلی اشاره نمود که این محراب پوشیده شده از کاشی معرق است و همچنین مقرنس کاری نمای طاق ها که سنگ مرمر خوش تراشی در وسط آن خودنمایی می کند زیبایی این اثر را دوچندان کرده است و آیاتی از قرآن مجید بر روی سنگ نقش گردیده است. در سر در شرقی این مسجد کتیبه باشکوهی از کاشی معرق به خط ثلث محمدالحکیم است که از نظر هنر خطاطی اهمیت بسزایی دارد و تاریخ ساخت این مسجد در آن آمده است.

از زیبایی های تمام نشدنی دیگر این مسجد می توان به دو شبستان زمستانی و تابستانی آن و بادگیر زیبای شبستان تابستانی آن اشاره نمود. شبستان زمستانی این مسجد نیز در دو سوی دالان ورودی قرار گرفته و از زیبایی های آن می توان به نور آن اشاره نمود که با سنگ مرمر تأمین  می شود. گنبد این مسجد سبز رنگ، خمیده و ترکدار است. دورتا دور اون نیز کتیبه ای به خط کوفی دیده می شود. مسجد امیر چخماق با نمای سه طبقه و مناره های بلندی که دارد حسابی در این مجموعه خود نمایی می کند و در غروب ﺁفتاب زمانی که نورها قرمز و نارنجی می شوند زیبایی اش را چندین برابر می کند.

مسجد جامع یزد

با قدم زدن و ادامه دادن خیابان امام شهر چند دقیقه پس از مجموعه امیر چخماق با نگاه کردن به دست چپ ورودی خیابان مسجد جامع را مشاهده می کنید. حتی اگر حواستان به پلاک نام این خیابان نباشد مناره های بلند این مسجد از نظرها پوشیده نمی ماند. با عبور از این خیابان سنگ فرش و مغازه های متنوع دو طرف آن، برای ورود به این بافت قدیمی آماده می شوید. مسجد جامع یزد، نگین بافت یزد است. این مسجد که در قرن ششم هجری ساخته شده از زیباترین، بی ‌نظیرترین و مهم ‌ترین جاذبه ‌های گردشگری ایران محسوب می شود.

در شهرهایی که قدمت تاریخی دارند مسجد جامع آن شهر جایگاهی کلیدی در آن داشته و دارد. این پایگاه مذهبی که علاوه بر محل مناجات و مراسم های مذهبی مردم حکم مکان اجتماعات را هم دارد که مسجد جامع یزد یکی از این شاهکارهای تاریخی است. این مسجد که از شاهکارهای معماری و تاریخی جهان است از بلندترین مناره در دنیا برخوردار است. بنای این مسجد با عظمت قرن هاست که در تاریخ تمدن این سرزمین می درخشد.

مسجدی مملو از کاشی های آبی و سبز، با آن معماری شگفت انگیز که جلوه ای باشکوه از معماری کهن ایرانی را به رخ جهانیان می کشد. هر تکه از این مسجد مشهور و زیبا منحصر به فرد است. یکی از شگفتی های این مسجد مناره های 48 متری آن است که این مسجد با داشتن بلندترین مناره ها خود را از سایر مساجد کشور متمایز ساخته است و در ایران همتا ندارد.

معماری مسجد جامع

بهت و شگفتی افراد زمانی کامل می شود که به کاشی ها و موزاییک های به کار رفته این مسجد خیره شوند. این مسجد شاهکار معماری کهن و باستانی ایرانی است که در هر گوشه ای از آن یادگارهایی از دوران گوناگون تاریخ به جای مانده است. قطعا که این اثر باشکوه چون مرواریدی در شهر یزد می درخشد و خودنمایی می کند. با نگاه کردن به این اثر فاخر سفر شما به شهر یزد آغاز می شود.

در واقع بنای این مسجد به دو دوره بر می گردد سنگ بنای ابتدایی مسجد در قرن ششم که مسجد جامع قدیم بود به دستور علاء الدوله گرشاسب نهاده شد و بنای امروزی و اصلی مسجد از آثار سید رکن الدین محمد قاضی است. دو مناره این مسجد که ارتفاع تقریبی آن ها از کف تا نوک به بیش از ۵۲ متر می رسد دارای قطری هشت متری است که این دو مناره در دوره صفویه به بنای مسجد اضافه شد. از ویژگی های تعجب بر انگیز این مناره ها علاوه بر ارتفاع آن کاشی کاری منحصر به فردی است که حتی در اوج مناره ها انجام شده است. از آنجایی که هر چه ارتفاع این مناره ها بیشتر شده قطر آن نیز کاهش یافته و باریک شده به گونه ای که در ارتفاعات بالا فقط یک پله وجود دارد ظرافت کاشی کاری در این ارتفاع واقعا تحسین برانگیز است.

آشنایی با این مسجد

مسجد جامع یزد در طول سه دوره و با معماری ایرانی در کویر یزد بنا شد. پایه ‌های اصلی مسجد مربوط به دوره ساسانیان، سر در این مسجد به دوره تیموری بر می گردد و گنبد خانه این مسجد نیز یادگاری از دوره ایلخانی است. از ویژگی های هنری و معماری این مسجد که از با ارزش‌ترین میراث هنری معماری اسلامی در یزد است می توان به کتیبه های لاجوردی معرق کنار سردر این مسجد که یکی به خط ثلث و دیگری به خط کوفی است، گچ کاری های صحن، گنبد، کاشی‌کاری ها، مناره های زیبا، دیوار شبستان و گنبد که این عوامل چشم هر بیننده ای را به خود خیره می سازد و جلوه ای از معماری با ذوق ایرانی را به جهانیان نشان می دهد.

در ادامه

مسجد جامع یزد که از خارق العاده ترین بناهای تاریخی شهر یزد و ایران است علاقه ‌مندان بسیاری را در سراسر جهان شیفته خود ساخته است. این بنای منحصر به فرد در ضلع غربی خیابان امام خمینی و یکی از محله‌ های قدیمی یزد ساخته شده است. این مسجد شگفت انگیز متشکل از دو گرم‌ خانه واقع در ضلع‌ های شرقی و غربی شبستان‌ها، یک ایوان مرتفع، دو پایاب، دو شبستان، گنبدخانه و یک صحن بزرگ مستطیلی شکل که همگی اینها نشاندهنده معماری و طراحی ساخت جالب و زیبای ایران باستان است. گنبدخانه و محراب این اثر باشکوه حال عجیبی دارد. می شود ساعت ها زیر این گنبد و روبروی محراب نشست و چشم ها را بست و سر را به سوی زیر گنبد بالا برد و قرن ها ندبه و اخلاص را در این مکان مقدس احساس کرد.

این اثر تاریخی بزرگ و شگفت انگیز شش ورودی دارد که هر کدام از این درها در قسمت های مختلف مسجد قرار دارند. چهارسوق و بازار شاهی یزد که از دیگر بناهای تاریخی شهر یزد در قرن هشتم هجری قمری هستند در انتهای خیابان مسجد جامع و در ضلع جنوب شرقی آن قرار گرفته اند. همچنین از دیگر مکان هایی که اطراف این مسجد قرار دارد بازار مسقفی است که در کنار مسجد جامع وجود دارد که در این بازار می توان صنایع دستی و اشیاء عتیقه نفیسی را پیدا نمود. مسجد جامع یزد از شگفتی های معماری کهن ایرانی است که در زمان بازدید از این کهن دیار نباید از آن غافل شد. در همین منطقه گذر هر فردی به محله فهادان می خورد.

محله فهادان

از در پایاب زارچ مسجد راه به سوی محله فهادان گشوده می شود. از راه سنگ فرش درب پایاب زارچ، که این راه از میان کوچه پس کوچه های کاهگلی و از کنار خانه های گلین و ساباط و انبارهای این شهر کهن می گذرد و مسجد جامع را به محله های تاریخی شهر یزد می رساند. به دلیل اینکه انواع بناها و خانه های کهن و تاریخی در این محله قرار گرفته اند، لذا محله فهادان یزد از دیگر محله های این شهر مشهورتر و دیدنی تر است. از آثار و بناها و خانه های تاریخی یزد چون خانۀ لاری ها، بقعۀ دوازده امام، مدرسۀ ضیائیه و خانه عرب زاده در این محله قرار دارند.

این راه سنگ فرش از لابه لای خانه ها و بناهای تاریخی مختلفی می گذرد. کوچه های مختلفی به این راه سنگ فرش منتهی می شوند که با دنبال کردن هر یک از آن ها می شود خانه تاریخی را پیدا کرد. گشت و گذار در این محله کهن و بازدید از بناها و خانه های آن معمولا 3 تا 4 ساعتی طول می کشد.

آشنایی با محله فهادان

شگفت انگیز ترین منظره ای که می توانید در شهر یزد ببینید و تجربه کنید بالا رفتن از سقف خانه های محله فهادان است. درست است که مساجد شهر یزد از ﺁثار شکوه مند معماری کهن ایرانی است، ولی یکی دیگر از دلایل شهرت این شهر وجود بادگیرها است. این مناظر و چشم انداز زیبا را فقط می توان از سقف خانه ها تماشا نمود. برای تماشای این منظره هم کافی است پس از بازدید از مسجد جامع یزد به محله فهادان بروید و خودتان برای صرف یک نوشیدنی در خانه هنر یزد مهمان کنید. پس از اتمام گشت و گذار محله فهادان و طی نمودن مسیر سنگ فرش، در جنب مسجد چهل محراب می توان خانه هنر یزد این خوراک خانه کوچک را پیدا نمود.

ویژگی منحصر به فرد این کافه رستوران پشت بام آن است که چشم اندازی خیره کننده از بافت تاریخی یزد این شهر جهانی دارد. خانه هنر یزد این اجازه را به همه گردشگران و علاقه مندان به دیدن این چشم انداز می دهد که بالای بام رفته و این چشم انداز منحصر به فرد شهر یزد را به نظاره بنشینند. این چشم انداز نمایی فوق العاده از تعداد کثیری بادگیر، خانه های خشتی، حتی مناره های مسجد جامع و طلوع و غروب آفتاب است که دیدگاهی فراموش نشدنی از این بام خواهید داشت و از دیدن این منظره شگفت زده خواهید شد.

باغ دولت ﺁباد

یکی از اماکن گردشگری یزد که در فهرست زیباترین مکان های دیدنی یزد قرار دارد باغ دولت آباد، این باغ رویایی در دل کویر است. این باغ که 260 سال قدمت دارد یکی از 9 باغ ایرانی است که نامش در فهرست جهانی یونیسکو به ثبت رسیده است. باغ دولت ‌آباد چهار منار از باغ‌ های قدیمی شهر یزد است که دلیل شهرت این باغ وجود بادگیر بندی است که در عمارت قرار گرفته است. بادگیر باغ دولت آباد یزد در شمار زیباترین بادگیرهای دوره زندیه و قاجاریه به عنوان بلندترین بادگیر خشتی شناخته شده در جهان است.

باغ دولت آباد یزد که از باغ های قدیمی و زیبای ایرانی است یادگیری از دوران افشاریه و زندیه است. ورود به فضای این باغ زیبا و رویایی تصور شما از شهر خشک و کویری یزد به بهشتی جاودانه تغییر پیدا می کند. این باغ زیبا در مرکز شهر یزد و در خیابان شهید رجایی قرار دارد. برای ورود به باغ دولت ﺁباد یزد باید از یک هشتی نسبتا بزرگ رد شد که صنایع دستی یزد در آنجا به فروش می رسد. این باغ متشکل از عمارت ها و بناهای دیگری همچون ساختمان هشتی و بادگیر، عمارت تهرانی، آب انبار، عمارت سردر، باغ ناصر، عمارت بهشت آیین و تالار آینه است. هر گردشگری که وارد این باغ رویایی شود شیفته آن می شود. حوض بزرگ و طولانی و وجود بادگیر بر جذابیت این باغ افزوده و فضای باغ را فراموش نشدنی کرده است.

آشنایی با باغ دولت آباد یزد

باغ دولت آباد یزد از چهار بنای اصلی تشکیل شده که سه بنا از این 4 بنا با نام های هشتی، تالار طنبی و سر در هنوز پابرجا هستند. همچنین قسمتی از اتاق های زمستانی هم وجود دارد ولی سایر بنا ها از بین رفته است. عمارت هشتی کوشک اصلی این باغ عمارت در انتهای باغ واقع شده است. بادگیر مرتفع باغ در این عمارت قرار گرفته است. این بادگیر که نمونه ای از معماری دوران زندیه است در سال ۱۱۶۰ هجری قمری توسط محمدتقی خان یزدی ساخته شد.

این بادگیر ارتفاعی به طول ۳۳ متر و ۸۰ سانتی متر دارد و از ویژگی های بارز آن هشت ضلعی بودن آن است. این ویژگی باعث می شود باد از هر جهتی که بوزد به راحتی و زیر بادگیر هدایت شود و این باد پس از برخورد به سطح آب حوضچه ای که زیر بادگیر قرار دارد باعث تولید هوای خنک فضای داخلی می شود. عمارت هشتی شامل سه اتاق بزرگ و یک حوض یکپارچه مرمرین در وسط است. طرح این کوشک نیز مانند سایر کوشک های ایرانی است.

آتشکده یزد

درست است که اسلام بر شهر یزد تاثیر گذشته است اما بدون شک زرتشتیان نیز مهم ترین تاثیر ها را بر این شهر کهن داشته اند. درست است که جمعیت آن ها در یزد کم است ولی کماکان می توان در یزد زرتشتیان زیادی را مشاهده کرد و به عبادتگاه هایشان بروید. مکان عبادت زرتشتیان آتشکده ها است و آتشکده یزد از مشهورترین آن ها است. آتشکده یزد که محل عبادت زرتشتیان است محل نگهداری آتش مقدسی که 1500 سال است خاموش نشده است.

این آتشکده از جالب ترین و دیدنی ترین امکان گردشگری یزد است که علاوه بر فراهم کردن آرامش برای افراد از پیشینه تاریخی نیز برخوردار است. این آتشکده نیایشگاه زرتشتیان ساکن در شهر یزد است که ورود به آن آدابی دارد و یکی از آن آداب پاکیزه بودن زن و مرد است. از آداب دیگر ورود به این مکان پوشیدن لباس روشن و روسری سفید برای زنان و کلاه سفید برای مردان است و همچنین زنان و مردان باید بدون کفش وارد این مکان شوند.

آشنایی با آتشکده یزد

آتش این مکان مقدس و ارزشمند، نماد پاکی است از این رو این مکان با نام آتشکده ورهرام نیز شناخته می شود. این آتشکده از اوایل دهه 1340 برای بازدید عموم باز شد و نام او در سال 1378 در فهرست ﺁثار ملی ایران به ثبت رسید. آتش، درون اتاقکی می سوزد و نمی توان نزدیک آن شد و بازدید کنندگان این آتشکده می توانند این آتش را از پشت دیوار شیشه ای مشاهده نمایند.

این آتشکده در ده کیلومتری دخمه های زرتشتیان و در خیابان آیت الله کاشانی قرار دارد. آتش ورهام یا بهرام، مسئولی به نام هیربد دارد که باید از این آتش نگه داری کند تا خاموش نشود. این شخص با پوشیدن نقاب مخصوصی بنام پدام از تماس نفس خود با آتش پاک جلوگیری می کند.

برج خاموشان

در 15 کیلومتری جنوب شرقی یزد و در نزدیکی محله صفائیه و روی یک کوه کم ارتفاع برج هایی قرار گرفته که زمانی محل قرار دادن اجساد زرتشتیان یزد بود. زرتشتیان در یزد دارای احترام زیادی هستند و در کنار مسلمانان و یهودیان زندگی مسالمت آمیزی را می گذرانند. این بنا دخمه یا دادگاه زرتشتیان بود. دخمه ها ساختاری از جنس خشت خام داشته و دوران های قدیم کاربرد فراوان داشتند.

از دخمه ها به عنوان مکانی برای انجام مراسم دینی و مذهبی بعد از فوت شخص استفاده می کردند. این دخمه ها در ارتفاع کم قرار داشتند و علت این امر نیز این بود که زرتشتیان براساس فرهنگ، آیین و سنت خود، اموات خود را در دخمه ‌ها قرار می‌دادند و در ارتفاع کم، پرندگانی مثل کرکس راحت تر می توانستند به مرده ها دسترسی داشته باشند.

آشنایی با برج خاموش

در وسط این دخمه ها چاهی به نام استودان وجود داشت که محلی برای انداختن استخوان های باقی مانده اجساد بود تا بدین روش از آلودگی خاک جلوگیری کنند. بعد از مدتی و طی مراسم خاصی داخل آن را تمیز و ضدعفونی می کردند تا دوباره مورد استفاده قرار گیرد. این رسم تا 40 سال پیش نیز اجرا می شد ولی با گسترده شدن شهر و جلوگیری از آلودگی هوا دیگر زرتشتیان به روش قدیمی مرده های خود را در اینجا دفن نمی کنند. درست است که دیگر رسم مرده نهادن در این مکان انجام نمی شود ولی می توان حال مرگ را در این مکان بازیافت.

از این رو یکی از اماکن گردشگری یزد که بسیار پربازدید است دیدن برج خاموشان و دخمه ها است. پائین این برج ها خیله ها و آب انباری وجود دارد که روزگاری برای مراسم دینی از آنان استفاده می شده است.

دخمه های زرتشتیان

دخمه های زرتشتیان مکانی بود که زرتشتیان مردگان خود را بر طبق آداب دینی در آن می نهادند. از وقتی که دفن در گورستان در بین زرتشتیان مرسوم شد این مکان ها متروک شدند. از آنجایی که در شهر یزد زرتشتیان زیادی زندگی می کنند لذا بیشترین دخمه ها در یزد وجود دارد.

کاروانسرای زین الدین

از دیگر اماکن گردشگری یزد می توان به کاروانسرای زین الدین یا رباط زین الدین اشاره کرد که تنها کاروانسرای مدور ایرانی است و در 60 کیلومتری یزد به کرمان است و از جاذبه های منحصر به فرد یزد محسوب می شود. این کاروانسرا در زمان قدیم محلی برای مستقر شدن نگهبانان و تفنگچیان بود. این کاروان سرا یکی از 99 کاروانسرایی است که شاه عباس در ایران ساخته با این تفاوت که معماری آن دایره ای است. امروزه این بنا با نگه داری معماری گذشته اش، تبدیل به هتلی سنتی برای پذیرایی از گردشگران در یزد شده ‌است.

از این روهم اکنون از این بنای 400 ساله به عنوان اقامتگاه سنتی و جاذبه گردشگری یاد می شود. این کاروان سرای دایره ای شکل که قدمتی 400 ساله دارد در دو طبقه ساخته شده و مصالح ساخت آن آجرهای خشتی است. اقامت در این کاروانسرای کهن و دیدن ﺁسمان پر ستاره اش یکی از جاذبه های دیدنی یزد است که سفر به این کهن دیار را به تجربه ای فراموش نشدنی تبدیل می کند.

یخچال خشتی میبد

از دیگر مناطق گردشگری یزد یخچال خشتی میبد است. این یخچال در فاصله 50 کیلومتری شمال یزد قرار دارد. این بنا برای تولید و ساخت یخ بوده است. این بنا از بهترین نمادهای وجود یخچال در گذشته ی بدون تکنولوژی بوده است. در مکانی که از شدت گرمای ﺁفتاب کامل داغ شده حوضچه ای وجود دارد که تأمین‌کننده‌ مهم این کالای قیمتی در زمانه ‌ای دور بوده است. یخچال خشتی میبد از نوع یخچال های گنبددار است و از این حیث و از نظر ابعاد در نوع خود تک است.

داخل این یخچال سه بخش اصلی به نام های دیوار سایه‌انداز، حوضچه‌ی تولید یخ و مخزن یخ وجود دارد. یخچال خشتی میبد از خشت و گل ساخته شده زیرا خشت و گل بهترین عایق در برابر گرما بوده از خروج سرما نیز جلوگیری می کند. این بنا مربوط به قبل از دوره قاجار است و در نوع خود بزرگترین است.

خانه لاری ها

از دیگر اماکن گردشگری یزد خانه لاری ها است که در قدیم خانقاه نعمت اللهی بود. این خانه و بادگیر آن متعلق به دوره قاجار است. مالک این خانه 150 ساله حاج محمد ابراهیم لاری بوده است. این عمارت شامل شش باب خانه با معماری ویژه خانه ‌های کویری است. خانه لاری ها دارای اتاق ﺁینه کاری شده ای با قدمت شصت ساله و همچنین درها، پنجره ‌ها، ارسی‌ها، اتاق‌ های آینه‌کاری و نقاشی‌ شده است که تمام این شاهکارها نشانه یک خانه اعیانی قرن سیزده است. این عمارت در محله فهادان و نزدیکی امارت کلاه فرنگی و در خیابان امام خمینی قرار گرفته است. این عمارت در سال 1375 به ثبت ملی رسیده است.

موزه آیینه و روشنایی یزد

از مناطق پیشنهادی گردشگری یزد موزه آیینه و روشنایی است. این موزه، تنها موزه تخصصی نور در ایران است که از دیگر اماکن گردشگری یزد بشمار می رود. این عمارت که در گذشته مهمانسرای خصوصی بود در سال 1320 توسط صراف زاده بنا شد و در سال ۱۳۷۷ خورشیدی بعد از تعمیراتی در خانه به موزه تبدیل شد.

وسایل موجود در این موزه اکثرا از جنس های چون سفال، شیشه، برنج، مس و برنز هستند. ساختمان این موزه کوشکی در زمان پهلوی اول و در میان باغ ساخته شد. موزه ایینه و روشنایی یزد یا همان عمارت قصر ﺁیینه در خیابان آیت‌الله کاشانی و روبروی پارک هفت تیر قرار دارد.

آب انبار شش بادگیر

از دیدنی های شهر یزد که 180 سال قدمت دارد آب انبار شش بادگیر است. شاید تا به حال اب انبارهای فراوانی دیده باشید ولی این آب انبار حیرت انگیز از سایر آب انبارها متفاوت است. این بنا که از دوران قاجار به یادگار مانده در محله ای به همین نام قرار دارد. این آب ‌انبار دو ورودی یکی در شمال و دیگری در جنوب مخزن دارد. سه بادگیر از شش بادگیر این بنا قدیمی است و از ابتدا ساخته شده بود و سه تای دیگر جدید است و بعدها به آن الحاق شد. آب ‌انبار شش بادگیر یزد در میدان شهید بهشتی، خیابان دهم فروردین قرار دارد. آب انبار شش بادگیر از مناطق دیدنی گردشگری یزد است.

زندان اسکندر (مدرسه ضیاییه)

زندان اسکند از مناطق جذاب گردشگری یزد است. زندان اسکندر یا مدرسه ضیاییه در واقع مدرسه ای است که حدود 10 قرن قدمت دارد و در محله فهادان شهر یزد در مجاورت بقعه دوازده امام واقع شده است. این مدرسه توسط ضیاالدین حسین رضی در سال 631 هجری قمری ساخته شد. سپس در سال ۷۰۵، پسرانش این بنا را تکمیل کردند. این بنا در بیش از هفتصد سال پیش مکانی برای تدریس و محلی برای میزبان مجالسی نظیر بحث و بررسی بزرگان و علما بود. در وسط حیاط این مدرسه چاهی به قطر 2 متر وجود دارد که به سردابی عمیق به عمق 5 متر راه دارد.

این مدرسه گنبدی به ارتفاع 18 متر دارد که متاسفانه بخش زیادی از تزئینات آن از بین رفته است. گفته می شود قدمت این بنا به زمان حمله اسکندر مقدونی می رسد و اسکندر از آن به عنوان زندان و نگه داشتن تبعیدیان خود استفاده می کرده و نام زندان اسکندر ابه همین علت روی آن گذاشته شده که بعد ها تغییر کاربری داده شده است. این بنای تاریخی ارزشمند در سال 1346 به ثبت ملی رسیده است.

قنات زارچ

از مناطق گردشگری یزد قنات زارچ است. این قنات طولانی ترین قنات دنیا با طول 100 کیلومتر است. این قنات از روستای فهرج آغاز می شود و پس از عبور از چند محله و روستا به طرف زارچ حرکت می کند. پس از ورود اسلام بر مسیر این قنات مسجد تاریخی شهر یزد بنا شد تا هم برای پر کردن آب‌ انبار زیر مسجد و هم برای وضوگرفتن نمازگزاران از آن استفاده شود. از دیگر تفاوت ها و ویژگی های این قنات می توان به مقطع چاه های آن اشاره کرد که مربعی بوده در صورتی که چاه های سایر قنات ها مقطعی بیضوی یا دایره ‌وار دارند. این چاه ها  در گذشته توسط زرتشتیان حفر می شد.

نارین قلعه

نارین قلعه یا کهندژ که در شهر باستانی میبد قرار دارد قدیمی ترین بنای خشتی در جهان است. این بنا که روی تپه بلندی بنا شده بر تمام شهر احاطه دارد. این بنای باشکوه یادگاری از دوران ساسانی است. این بنا در زبان محلی به نارنج قلعه معروف است که از مناطق گردشگری یزد است. این بنا که کاملا از خشت و گل ساخته شده از مهم ترین آثار تاریخی پیش از اسلام است.

میدان وقت الساعت یزد

یکی از مناطق گردشگری یزد میدان وقت الساعت یزد است، از خصوصیات این میدان نصب قدیمی ترین ساعت شهری ایران است. ابوبکر ساعت ساز یزدی در سال 725 هجری قمری این ساعت ﺁفتابی را که اولین ساعت شهری است در کنار مسجد جامع یزد و در مدرسه ای بنام رکنیه نصب کرد. بنای برج ساعت یادگاری از دوران قاجار است. از جلوه های خاص این بنا تزئینات آجری و کاشی کاری است که با خطوط آیات نقاشی شده است.

تور کویر یزد

از دیگر جاذبه های گردشگری یزد که بسیاری از افراد خصوصا کویر دوستان را به سوی خود جذب می کند کویر یزد است. یزد یک شهر کویری است و فقط با 30 دقیقه رانندگی می توانید امواج شن های روان آن را مشاهده کنید. غروب، بهترین زمان برای رفتن به کویر است. کافیست که به کویر بزنید در آنجا ماهرترین راننده ها با خودروهای دو دیفرانسل خود کاری می کنند که کویر، این موجود حیرت انگیز را با تمام وجود سیاحت کنید و بهترین سواری عمرتان را تجربه کنید. شتر سواری و آتش بازی در زیر آسمان پر ستاره‌ی کویر از دیگر تجربه های رویایی است که می توانید آن را به خاطرات سفر خود از یزد اضافه کنید. با دیدن این منظره حیرت انگیز و چشم اندازی باورنکردنی و به عنوان نقطه عطف سفرتان به یزد در خاطرتان خواهد ماند.

جاذبه های شهر یزد

حمام خان یزد، روستای خرانق، بانك شاهنشاهي، چهار سوق و بازارشاهي، خانه‌ي تقديري، خانه‌ي مودت، مسجد ریگ، موزه‌ی آب یزد، زورخانه صاحب ‌الزمان یزد، بقعه دوازده امام، بازار خان یزد، بوستان ناجی یزد، خانه تهرانی ها، حمام خان یزد، خانه ملک التجار، مسجد جامع فهرج، پیر چک، آب انبارگیو، آسیاب آبی اشکذر، گنبد عالی ابرکوه، منار جنبان خرانق، آرامگاه سید رکن الدین، آرامگاه سید شمس الدین، سرو ابرکوه و… از آن دیدنی هایی هستند که بازدیدشان بر هر گردشگر و توریستی واجب است. با دیدن این بناها و عمارت ها و ﺁثار تاریخی شاید بتوان نیمی از جاذبه های شهر یزد را تکمیل کرد.