سیزده به در یکی از جشن های بزرگ است که در عید نوروز انجام می گیرد. لازم به ذکر است که بدانید در تقویم رسمی کشور ما این روز بنام طبیعت نام نهاده شده است و یکی از روزهای تعطیل رسمی نیز هست. عده ای از افراد این تصور را دارند که برای بیرون کردن نحسی از خانه باید بیرون از خانه باشند و آن را در طبیعت رها کنند.
بررسی عدد سیزده در سنت ایرانیان
هنگامی که سیزده به در پایان یافت، جشن هایی که در نوروز برگزار می شود هم به اتمام می رسد. نکته جالب این است که ایرانیان باستان بر این عقیده بودند که عدد سیزده، از جمله اعداد نحس است. شاید از نظر علمی اعتقاد آن ها درست باشد؛ اما امروزه دیگر هیچ جایی به این مسئله نمی پردازند، علت هم آن است که نمی خواهند اعتقادات و عقاید به سمت خرافات برود و نشان از سطح پایین علمی آن جامعه باشد.
فعالیت ایرانیان در سنت سیزده به در
لازم است بدانید که در گذشته ایرانیان باستان در روز سیزده به در این روز را در طبیعت به جشن و نشاط می پرداختند. با این کار نحسی را از خود و خانواده دور می کردند و برای شروع سال جدید آماده می شدند. از جمله آداب های قدیمی و سنتی در این روز می توان به سبزه گره زدن یا آب دادن سبزه اشاره کرد. اغلب دخترانی که دم بخت بودند این کار را برای بازگشایی بخت خود انجام می دادند. شعری را نیز می خواندند که قدمت آن به دوره قاجاریه می رسد. ضمنا گره زدن سبزه تنها مربوط به پسران و دختران دم بخت نبوده است و همه افراد می توانستند آرزویی در دل کنند با این اعتقاد که بعد از باز شدن گره مشکلاتشان رفع خواهد شد.
بررسی آئین سیزده به در در ایرانیان قدیم
در گذشته های دور هم ایرانیان در روز عید، بعد از دوازده روز شادی و جشن و خوشی به یاد 12 ماه سال که سپری کرده اند، روز سیزدهم را در سال جدید روز خجسته ای در نظر می گرفتند و به طبیعت می رفتند تا شادی خود را دو چندان کنند. یا روز بنام سیزده به در شناخته می شود. از جمله رسوم و آداب جالب این بود که مردم دانه هایی را قبل از سال جدید می کاشتند و هر دانه ای که از بقیه دانه ها در طول این دوازده روز شادی، بیشتر رشد می کرد را به عنوان محصول همان سال در نظر می گرفتند.
شناخت غذاهای ایرانی در سیزده به در
غذا برای ایرانیان کاربرد های بسیار زیادی دارد یکی از این نمونه ها جمع کردن اعضای خانواده در یک سفره و دور یک میز است. اگر آن غذا برای یک روز خاص و یک مناسبت کهن نیز پخته شده باشد، این غذا ویژه خواهد بود. زمانی که از غذای سیزده به در حرف میزنند به طور ناخواسته ذهن ها به سمت یک غذا منحرف می شود که در اغلب سفره های ایرانی این غذا کباب است. در اکثر تفریحاتی که در طبیعت شکل می گیرد، کباب و آتیش نقش بسزایی دارند. غذای محبوب دیگر در سیزده به در آش است که بر روی آتش پخته می شود و بعد از آن هم از کاهو سکنجبین استفاده می کنند. البته بنا به ذائقه این ترشی متفاوت است.
معرفی بازی های سنتی سیزده به در
معمولا بعد از صرف یک غذای خوشمزه و کمی استراحت کردن در فضای باز و دلنشین افراد به بازی کردن مشغول می شوند. چرا که این روز آخرین روز تعطیل در ایام نوروز است و باید از لحظه به لحظه ی آن استفاده کرد. هر شهر بازی مخصوص به خودش را در این روز دارد؛ اما از جمله بازی های شناخته شده می توان به بازی وسطی، هفت سنگ و زوو اشاره کرد، این باز ها به صورت دسته جمعی انجام می شوند و پر تحرک هستند. از جمله بازی های قدیمی هم می توان به گال بازی پرداخت که بیشتر جوان ها این بازی را در سیزده به در با چوب انجام می دهند. بچه ها نیز گر بازی یا لی لی انجام می دهند.
آشنایی با سبزه گره زدن در سیزده به در
یکی از آداب و رسوم زیبا و قشنگ و به نوع خود جالب در این روز سبزه گره زدن است. انجام این کار با سبزه ای صورت می گیرد که سبزه سر سفره هفت سین است یا با سبزه ای که در زمین طبیعی قرار دارد. مردم بر این عقیده اند که انجام این کار در سیزده به در باعث بازگشایی مشکلات و باز شدن بخت دختران و پسران جوان است.
فلسفه گره زدن سبزده در سیزده به در
فلسفه سبزه گره زدن به یک افسانه زرتشتی مربوط است که بر اساس آن مردم بر این عقیده بودند که اولین شخص بر روی زمین فردی بنام کیومرث است که دو فرزند دو قولو دختر و پسر داشته که نخستین ازدواج بین آن ها انجام گرفته است. چون در آن زمان چیزی بنام عقد نکاحی نبوده است برای همین آن ها به نشانه ازدواج شاخه یا سبزه یا را بهم گره میزنند و دستان یکدیگر را بهم می گیرند. این رسم در بین ایرانیان باستانی هم رواج پیدا می کند. به همین دلیل در زمان ما هم این کار را به همان عقیده برای بازگشایی بخت انجام می دهند.
معنی سبزه به آب دادن در روز سیزده به در
عده ای از مردمان قدیمی بر این عقیده بودند، سبزه ای که بر روی سفره هفت سین قرار دارد انرژی های منفی و زشتی های محیط اطراف را به خود جذب می کند و به همین علت باید در روز سیزده به در که آخرین روز تعطیل نیز است، آن را به دل آبی که جاری است سپرد چرا که نشانه ی پاکی و زلالیست. لازم به ذکر است که اعتقاد دیگری هم در این مورد وجود دارد که در میان ایرانیان باستان و زرتشتی ها رواج داشته است. این عقیده بیانگر بوده که آناهیتا خدای آب ها، دانه رو بارور می کند و به همین علت باید سبزه را به منبع و ذاتش برگرداند.
سنت سنگ به آب انداختن در سیزده به در
انجام این کار در بین مردمان شمال ایران بیشتر رایج است. به این صورت، علاوه بر این که سبزه را به آب می سپارند به نشانه ی روز سیزده به در سنگ هم در آب می اندازند. جالب است بدانید هر سنگی که در آب می اندازند به نشانه ی یک آرزو است. در مناطق کرد نشین مردم سیزده سنگ را به پشت سرشان می اندازند. افرادی که این کار را انجام می دهند اعتقاد دارند که این عمل باعث دوری بلا از انسان می شود و روزی و برکت به دنبال دارد.
رسم سیزده به در اروپایی بنام دروغ سیزده
رسمی در میان مردم های اروپایی و آمریکایی وجود دارد که به آن دروغ اول آوریل می گویند. این کار به شکل انجام می گیرد که روزنامه نگاران و حتی افراد مشهور مطلب دروغی را بیان می کنند که سبب سرگرمی و تفریح برای آن ها می شود. البته عده ای هم در این میان این دروغ ها را باور می کنند. این رسم در حدود 70 سال قبل در بین مردم ایرانی هم شکل گرفت و به دروغ سیزده مشهور شد. اسماعیل پوروالی، روزنامه نگار مطرح ایرانی این رسم را آغاز کرد. این شخص در سال 1322 روزنامه و تیتر ها را با خبرهای دروغین چاپ کرده بود.
