شاید شما نیز بارها درد ناحیه کمر را تا به حال بارها حس کرده باشید . گاهی دردها کم کم مضمن می شوند و اگر به موقع درمان نشوند به بیماری های جدی تبدیل خواهند شد. دیسک کمر نیز با دردهای ساده شروع می شود و اگر به موقع به داد آن برسید می توانید جلوی پیشرفت آن را بگیرید. دیسک کمر و بیماری های مختص آن هر چند که در دوران میانسالی اغلب به سراغ ما می آید، اما توجه داشته باشید که امروزه پس از تحقیقات بسیار دریافته اند که گرفتار شدن به این بیماری پیر و جوان نمی شناسد.
چگونه بیماری دیسک کمر را بشناسیم؟
برای شناخت این بیماری و تشخیص به موقع باید با ساختمان ستون فقرات و علایم آن آشنا شوید. میدانید که ستون فقرات انسان مهره‌هایی هستند که روی یکدیگر قرار دارند. ۷ استخوان گردنی، ۱۲ مهره‌ی ستون پشت، ۵ مهره در قسمت کمر و به دنبال آن استخوان خاجی و استخوان دنبالچه ستون فقرات را تشکیل می دهند که توسط دیسک محافظت می‌شوند.
اگر فعالیت های روزانه شما به شکلی باشد که غیراصولی خم و راست شوید یا مرتبا سنگینی بلند کنید و مهره ها را در برابر شوک‌های ناگهانی قرار دهید، احتمال بروز این بیماری در شما زیاد خواهد شد.
دیسک کمر چگونه است؟
دیسک کمر یا در حقیقت محافظ ستون فقرات، دو بخش کلی دارد: یک بخش نرم و ژلاتینی داخلی و یک حلقه‌ی سخت خارجی که در کل دیسک کمر شما را تشکیل می دهند. آسیب هایی که نام بردیم یا حتی ضعف ستون فقرات باعث بیرون‌زدگی مایع داخلی دیسک از حلقه‌ی خارجی و سخت آن خواهد شد و از آن موقع به بعد شما دچار مشکل و دردهای مضمنی می شوید.
مشکلاتی که دیسک ایجاد می کند
بیرون‌زدگی دیسک کمر سبب ضعف ستون فقرات خواهد شد که این مشکل با درد و ناراحتی بسیاری برای شما همراه است و تا جایی که دیگر نمی توانید کارهای روزمره تان را انجام دهید یا حتی راه بروید.
دیسک به اعصاب نخاعی فشار وارد می کند و بی‌حسی یا درد را به شما منتقل خواهد کرد. در این مواقع ناچار خواهید شد تا جراحی کنید و قسمتی از دیسک را بردارید یا آن را ترمیم نمایید.
علائم دیسک کمر چیست؟
هر بخشی از ستون فقرات، از گردن تا پشت کمر که دچار بیرون‌زدگی یا ضعیف شدن دیسک شود به بیماری «دیسک کمر» مشهور و شناخته شده است. البته باید بدانید که ضعیف شدن دیسک در قسمت پایین کمر بیشتر شایع است و افراد زیادی به این بیماری مبتلا هستند. ستون فقرات اعصاب و عروق خونی زیادی دارد و اگر دیسک بیش از اندازه به این نواحی و عضلات فشار وارد کند، شما را دچار مشکلات جدی زیادی خواهد کرد.
درد و بی‌حسی، دردی که به دست یا پا هم کشیده می‌شود، درد زیادی که شب‌ها شدت می‌گیرد، دردی که بعد از نشستن یا بلند شدن بیشتر می‌شود، درد زیادی که بعد از پیاده‌روی‌های کوتاه شدت می گیرد؛ ضعف عضلانی، مورمور شدن، درد یا سوزش در مناطق آسیب‌دیده و … از علائم این بیماری دردناک هستند.
چه عواملی باعث ایجاد دیسک کمر می شود؟
با ضعیف یا پاره شدن حلقه‌ی بیرونی دیسک، بخش درونی آن خارج می شود و دیسک کمر ایجاد خواهد شد. با بالا رفتن سن یا انجام مداوم بعضی حرکات خاص مانند بلند کردن اجسام سنگین، فشار زیادی به ستون فقرات و کمر وارد می شود یا حتی اگر درست نشینید یا بلند نشوید نیز بر روی ستون فقرات و دیسک فشار زیادی وارد کرده اید و احتمال ابتلا به آن را افزایش خواهید داد.
توجه داشته باشید که افراد سنگین وزن بیشتر از افراد با وزن نرمال در معرض خطر ابتلا به دیسک کمر قرار دارند و باید از شر وزن اضافه وزن خود خلاص شوند. اگر جزو افراد کم تحرک هستید نیز در معرض ابتلا به این بیماری نیز قرار دارید و با عضلات ضعیف و سبک زندگی اشتباه نیز به دیسک کمر مبتلا خواهید شد. بالا رفتن سن نیز می تواند یکی از دلایل ابتلا به این بیماری باشد، زیرا دیسک مایع محافظ خود را از دست می‌دهد و کم کم در این ناحیه درد احساس خواهید کرد.
چگونه دیسک کمر را تشخیص دهیم؟
با معاینات درست توسط متخصص و انجام چند آزمایش فیزیکی به راحتی دیسک کمر شما قابل شناسایی است. پزشکان نیز برای تشخیص درست تر از انواع عکس‌برداری‌های پزشکی مانند:
- اشعه‌ی X
- سی تی اسکن
- اسکن MRI
- دیسکوگرام (discogram) (تزریق با فشار مایعی به محل درد بیمار و ثبت هرگونه پاسخ داده شده)
استفاده می کنند.
دیسک کمر چه عوارضی دارد؟
با به موقع درمان نشدن دیسک کمر ممکن است عصب‌های شما برای همیشه آسیب ببینند و دچار مشکلات حرکتی و حسی شوید. دیسک کمر در صورت عدم رسیدگی گاها سبب از دست دادن اختیار و کنترل دفع ادرار یا مدفوع نیز خواهد شد و بسیار آزار دهنده است.
بی‌حسی کمر یا حتی پاها، داخل ران‌ها، پشت پاها و اطراف مقعد نیز از دیگر عوارض این بیماری است.
برای درمان چه کنیم؟
اگر زود به داد این بیماری برسید با ورزش مناسب دیسک کمر، فعالیت‌های روزانه درست و انجام فیزیوتراپی می توانید این بیماری را کنترل کرده و حتی درمان کنید. در غیر این صورت تنها راه حل شما جراحی است تا بتوانید از شر این بیماری خلاص شوید.
داروهای مُسکن، بلند نکردن اجسام سنگین و اصولی نشستن و بلند شدن و … همه و همه می توانند به مبتلا نشدن شما به این بیماری کمک کنند. البته به یاد داشته باشید با گرفتار شدن به این بیماری تنها با تکان نخوردن و استراحت دائم سبب بهبود آن نخواهید شد و بلکه بدتر سبب ضعیف شدن عضلات و خشکی مفاصل تان خواهید شد.
بدن بیشتر افراد مبتلا به دیسک کمر به درمان هایی مانند مدارا کردن، اصلاح حرکات، عادت ها و تمرینات فیزیوتراپی جواب خوبی می‌دهد و کم کم درد و ناراحتی فرد بیمار کم یا برطرف می‌شود.
برای اینکه به این بیماری مبتلا نشوید حتما هنگام بلند کردن اجسام سنگین روی زانوها خم شوید و جسم مورد نظر را با کمک زانوها و نه کمر بلند کنید. وزن مناسبی داشته باشید و برای مدت زمان طولانی یک جا نشینید. اگر کارمند هستید و باید یک جا بنشینید هر از گاهی بلند شوید، راه بروید یا حتی چند حرکت کششی انجام دهید. با این اقدامات کوچک اما مهم می توانید از شر این بیماری دردناک خلاص شوید و از سلامتی تان نیز محافظت کنید.
