چغندر، از گروه سبزیجات ریشه ای بوده و در تمام دنیا، در بسیاری از پخت و پز های غذایی گنجانده می شود. چغندر حاوی مقدار قابل توجهی از انواع ویتامین های حیاتی، املاح معدنی و ترکیبات گیاهی مفید است که برخی از این ترکیبات، خواص درمانی خوبی هم دارند. علاوه بر این، چغندر خوش طعم بوده و به راحتی می توان آن را به برنامه غذایی اضافه کرد. در ادامه، شما را با 9 خاصیت شگفت انگیز آن بر سلامتی که اعتبار علمی هم دارد آشنا می کنیم:
خواص چغندر بر سلامتی
منبعی از مواد مغذی فراوان کم کالری
یکی از خواص چغندر کم کالری بودن آن است. چغندر که سرشار از مواد مغذی مفید می باشد، یکی از با ارزش ترین منابع خوراکی برای بدن محسوب می شود. چغندر، در حالیکه کالری کمی به بدن می رساند حاوی املاح معدنی و ویتامین های ارزشمندی برای سلامت بدن می باشد. در واقع می توان گفت که چغندر مجموعه ای از تمام املاح معدنی و ویتامین های مورد نیاز بدن شما را دارد. در ادامه، مقدار مواد مغذی موجود در 100 گرم چغندر که می توان در یک وعده غذایی مصرف کرد را برایتان مشخص می کنیم: کالری 44، پروتئین 17 گرم، چربی 2/0 گرم، فیبر 2 گرم، ویتامین C 0/6، فولات 20 /0، ویتامین B6 3 /0، منیزیوم 6 /0، پتاسیم 9 /0، آهن 4 /0، منگنز 0/16، فسفر 4 /0.
از دیگر محتویات مفید چغندر می توان به نیترات و رنگ دانه آن اشاره کرد که هر دوی آنها ریشه گیاهی دارند و فواید بیشماری بر تقویت سلامت بدن خواهند داشت. بطور خلاصه می توان گفت که چغندر یک ماده خوراکی سرشار از ویتامین و املاح معدنی می باشد که چربی و کالری کمی هم دارد. نیترات و رنگ دانه های موجود در آن هم، خواص فوق العاده بر بهبود وضعیت سلامت بدن دارند.
کمک به حفظ فشار خون متعادل
یکی از خواص چغندر کمک به حفظ فشار خون است. بیماری های قلبی مانند حملات قلبی، سکته و نارسایی قلبی، یکی از عمده دلایل مرگ و میر در تمام دنیا به شمار می آیند. در این میان، فشار خون بالا یکی از علت های اصلی ابتلا به انواع ناراحتی ها و بیماری های قلبی و گسترش آنها در بدن افراد شناخته شده است. نتایج مطالعات علمی حاکی از آن است که مصرف چغندر می تواند در مدت زمان کوتاهی، فشار خون را پایین آورد.
زمانی تاثیر مصرف چغندر را بهتر متوجه می شوید که به دنبال راهکاری برای رسیدن به فشار خون پایین باشید یا اینکه با بیماری های قلبی دست و پنجه نرم کنید. زمانی که فشار خون انبساطی داشته باشید یا اینکه قلبتان آرام و منظم در حال کار باشد کمتر تاثیر آن را درک خواهید کرد. همچنین تاثیر مصرف چغندر خام در این موارد، بیش از چغندر پخته می باشد.
در ادامه
تاثیر مثبت چغندر بر کاهش فشار خون به دلیل تجمع قابل توجه نیترات در محتویات آن است. بطور طبیعی نیتراتی که با تغذیه روزانه وارد بدن خود می کنید تبدیل به نیتریک اکسید می شود. این مولکول، باعث انبساط عروق خونی می شود و به این ترتیب فشار خون را پایین می آورد.
میزان نیترات خون تا شش ساعت پس از دریافت نیترات از طریق رژیم های غذایی فرد، در سطح بالایی باقی می ماند. بنابراین می توان گفت که تاثیر مصرف چغندر بر کاهش فشار خون موقتی بوده و برای بهره بردن از تاثیرات بلند مدت آن در کم کردن فشار خون، لازم است که بطور مرتب در برنامه غذایی گنجانده شود. در کل می توان چغندر را به دلیل در بر داشتن نیترات، یک خوراکی موثر در کاهش فشار خون در نظر گرفت که بر این اساس احتمال ابتلا به بیماری های قلبی، سکته و نارسایی قلبی هم کمتر خواهد بود.
بهبود عملکرد های ورزشی
خواص چغندر برای بهبود عملکرد ورزشی. مطالعات نشان می دهند که دریافت نیترات در برنامه غذایی روزانه می تواند عملکرد ورزشکاران را تقویت کند. بر همین اساس، بسیار مشاهده می کنیم افرادی که بطور حرفه ای ورزش را دنبال می کنند مصرف چغندر را در رژیم های غذایی خود قرار می دهند. فرایند تاثیرگذاری نیترات به روی سلول های میتوکندری می باشد که مسوول تامین انرژی مورد نیاز بدن می باشند. در دو مطالعه صورت گرفته بر این اساس به روی هفت و هشت مرد ورزشکار، از آنها خواسته شد که به مدت شش روز، 500 میلی لیتر آب چغندر را به طور روزانه در طول انجام حرکات ورزشی و خستگی بدنشان مصرف کنند که نتایج بدست آمده حاکی از بهبود عملکرد آنها بود.
در ادامه
همچنین خوردن چغندر به بهبود گردش خون و بالا بردن سطح اکسیژن بدن به هنگام ورزش، تا 20 درصد کمک خواهد کرد. مطابق با نتایج حاصل از مطالعه ای کوچک به روی 9 دوچرخه سوار که در مسابقات رقابتی شرکت کردند، مصرف 500 میلی لیتر آب چغندر توسط آنها باعث شد که بتوانند زمان بیشتری رکاب بزنند و با سرعت بالا، مسافت های بیشتری را طی کنند.
نکته حائز اهمیت این است که نهایت سطح نیترات خون، 2 تا 3 ساعت پس از مصرف آب چغندر در بدن ایجاد می شود. بنابراین برای استفاده از بالاترین حد انرژی حاصل از آن بهتر است 2 تا 3 ساعت قبل از تمرین یا شروع رقابت ها آب چغندر را نوشید. در آخر می توان این گونه نتیجه گرفت که چغندر با اکسیژن رسانی بیشتر به بدن و خستگی کمتر آن در طول انجام حرکات ورزشی، کیفیت عملکردهای ورزشی را بهبود می بخشد. برای هرچه بیشتر کردن تاثیرات مثبت چغندر بر بدن، بایست 2 تا 3 ساعت زودتر از زمان شروع تمرینات ورزشی و مسابقات، اقدام به خوردن آن کرد.
کمک به غلبه بر التهابات بدن
التهابات حاد بدن با بسیاری از بیماری ها ارتباط دارد. بیماری های مانند انواع سرطان ها، بیماری های قلبی و کبد و ابتلا به چاقی. چغندر، حاوی رنگ دانه ای بنام بتانین است که به عنوان منبع غنی از ترکیبات ضد التهابی برای بدن شناخته می شود. آب و عصاره چغندر باعث کاهش التهابات کلیوی شده و مواد سمی موجود در آن را که می تواند منجر به آسیب بیشتر کلیه ها شود، کاهش می دهد. مطابق با یافته های حاصل از یک مطالعه علمی به روی افراد دچار پوکی استخوان، مشخص شد که مصرف کپسول های حاوی عصاره چغندر باعث کاهش درد و ناراحتی های ناشی از این بیماری در بدنشان می شود.
با اینکه تحقیقات قابل توجهی تاثیر مصرف چغندر بر کاهش التهابات بدن را ثابت کرده است اما برای تجویز قطعی چغندر به منظور کاهش التهابات بدن، نیاز به مطالعات بیشتری هم احساس می شود. خلاصه اینکه می توان گفت چغندر خاصیت ضد التهابی دارد اما برای تایید بیشتر این ادعا لازم است پژوهش های بیشتری هم صورت گیرد.
پیشنهاد مطالعه: نحوه گرفتن آب لبو | ویژه شب یلدا | سالم و مقوی
کمک به بهبود کارکرد دستگاه گوارش
رژیم غذایی پر فیبر، یکی از مهمترین ابعاد برنامه غذایی سالم به شمار می آید. دریافت کافی فیبر از رژیم های غذایی، فواید زیادی بر سلامت به جا می گذارد که از آن جمله می توان به سلامت بیشتر دستگاه گوارش اشاره کرد. یک فنجان آب چغندر، 3/4 گرم فیبر دارد که بر این اساس می توان چغندر را منبع غنی از فیبر در نظر گرفت. فیبر، هضم و گوارش مواد غذایی را سریعتر کرده و حرکت رو به پایین آنها به سمت روده را راحت می کند. همچنین باکتری های مفید و دوست بدن را که در روده ها هستند تغذیه کرده و باقیمانده های مضر مواد غذایی را به سمت مدفوع کشانده و از بدن خارج می کند. این فرایند به بهبود عملکرد گوارش در بدن منجر شده و بدن فرد را متعادل نگه می دارد.
علاوه بر این، از ناراحتی های گوارشی نظیر یبوست، بیماری های التهابی روده و دیورتیکولیت (التهاب دیورتیکول های جدار روده بخصوص روده بزرگ)، پیشگیری می کند. در ضمن، وجود فیبر کافی در بدن با کاهش احتمال ابتلا به بیماریهای مزمنی نظیر سرطان روده، بیماری های قلبی و دیابت نوع دوم، مرتبط است. به این ترتیب، چغندر به دلیل سرشار بودن از فیبر می تواند در کنار کاهش احتمال ابتلا به بیماریهای مزمن، کمک خوبی باشد برای سلامت دستگاه گوارش بدن .
کمک به حفاظت از سلامت مغز
کارکرد ذهن و عملکردهای شناختی، با بالا رفتن سن بطور معمول افت می کند. در مورد برخی از افراد، این افت کارکرد مغز عمیق تر بوده و به شکل زوال عقل بروز پیدا می کند. کاهش جریان خون و اکسیژن رسانی به مغز می تواند دلیل بروز این بیماری باشد. جالب اینکه نیترات موجود در چغندر می تواند کارکرد مغز و عملکردهای شناختی آن را از طریق منبسط کردن عروق خونی بهبود بخشد که بر این اساس، جریان خون بیشتری در مغز به راه می افتد. شواهد حاکیست که چغندر عمدتا جریان خون را در لب پیشانی مغز تقویت می کند.
منطقه ای که با تفکرات عمیق و پیشرفته مغزی مانند کاربرد حافظه و تصمیم گیری، در ارتباط می باشد. علاوه بر این، در مطالعه ای که راجع به دیابت نوع دوم صورت گرفت، تاثیر مصرف چغندر بر مدت زمان لازم جهت نشان دادن واکنش های ساده که معیاری از توانمندی فردی در عملکردهای شناختی محسوب می شود، ارزیابی شد. طبق آزمایشات محاسبه شده توسط کامپیوتر، در افرادی که به مدت 2 هفته بطور روزانه 250 میلی لیتر آب چغندر مصرف کرده بودند نسبت به سایر افرادی که آب چغندر استفاده نکرده بودند، این واکنش ها 4 درصد سریعتر بود.
به این ترتیب، با انجام بررسی های بیشتر می توان توصیه کرد که جهت بهبود سلامت مغز، از چغندر در مراکز درمانی استفاده شود تا به این شکل احتمال بروز زوال عقل هم در افراد کاهش پیدا کند. چغندر به دلیل برخوردار بودن از نیترات که موجب افزایش جریان خون در مغز می شود عمکردهای شناختی را در مغز بهبود بخشیده و تا اندازه ای احتمال ابتلا به زوال عقل را کم می کند. با این حال شاید بهتر باشد پژوهش های بیشتری هم در این باره انجام شود.
ترکیبات ضد سرطان
خواص چغندر برای سرطان. سرطان بیماری خطرناک و کشنده ای است که با رشد غیر قابل کنترل برخی سلول های بدن شکل می گیرد. خاصیت آنتی اکسیدان بودن چغندر و طبیعت ضد التهابی آن، به این ماده خوراکی کمک می کند که نقش موثری در پیشگیری از ابتلا به سرطان داشته باشد. اگر چه تحقیقات کافی در این زمینه انجام نشده است اما شواهد حاکیست که عصاره چغندر، رشد و پخش تومورهای سرطانی در بدن حیوانات را کاهش می دهد. در یک مطالعه آزمایشگاهی که بر این مبنا صورت گرفت مشخص شد که عصاره چغندر که حاوی مقدار قابل توجهی رنگ دانه بتانین می باشد رشد سلول های سرطانی مربوط به پروستات و سینه را کاهش می دهد.
لازم به ذکر است که اینگونه مطالعات، به روی سلول های جدا از بدن انسان ها و حیوانات آزمایشگاهی صورت می گیرد. جهت اعتبار بخشیدن به یافته ها لازم است که پژوهش های دیگری به روی افراد زنده صورت گیرد تا نسبت به تاثیرات مشابه اطمینان حاصل شود. تا اینجا می توان گفت که نتایج حاصل از مطالعات به روی سلول های جدا شده از بدن انسان ها و حیوانات، حاکی از تاثیر رنگ دانه های موجود در چغندر بر کاهش رشد سلول های سرطانی در بدن می باشد.
کمک به کاهش وزن
چغندر ترکیبات غذایی در خود دارد که آن را به عنوان یک خوراکی ضد چاقی می شناساند. اول اینکه چغندر کالری کمی داشته و مقدار زیادی آب دارد. همانطور که می دانید دریافت مواد غذایی کم کالری مانند میوه و سبزیجات منجر به کاهش وزن خواهد شد. علاوه بر این، در کنار محتویات کم کالری که چغندر دارد، فیبر و پروتئین کافی در آن وجود دارد. فیبر و پروتئین، هر دو برای دستیابی به یک وزن مطلوب و حفظ این وزن مهم هستند.
همچنین فیبر موجود در چغندر با کاهش اشتها و تقویت احساس سیری در بدن، مقدار کالری ورودی به بدن را کاهش داده و در نتیجه کم شدن وزن را رقم می زند. با اینکه تحقیقات مستقیمی در مورد تاثیر چغندر بر کاهش وزن انجام نشده اما تجربه نشان داده که اضافه کردن چغندر به رژیم های غذایی افراد، به کاهش وزنشان کمک کرده است. در کل می توان گفت که چغندر به دلیل کم کالری بودن و مقدار زیاد آبی که در خود دارد و اینکه این دو عامل نقش پر رنگی در کاهش وزن دارند، در این باره می تواند موثر عمل کند.
طعم خوش و راحتی مصرف آن
آنچه در این قسمت مورد توجه قرار می گیرد را نمی توان از فواید مصرف چغندر به شمار آورد، اگرچه موضوع کم اهمیتی هم نمی باشد. چغندر نه تنها یک خوراکی مغذی است بلکه بسیار خوشمزه بوده و به راحتی می توان آن را به برنامه غذایی روزانه خود اضافه کرد. می توان آب چغندر را گرفت آن را پخت کبابی و برشته کرد و یا ترشی آن را تهیه کرد. همچنین می توان آن را به صورت آماده خرید و یا اینکه برای راحتی بیشتر، کنسرو آن را خریداری کرد.
چغندری را انتخاب کنید که بزرگ باشد و برگ های سبز آن تازه و قابل دسترس باشد. برای استفاده هرچه بهتر و بیشتر از ترکیبات نیترات موجود در چغندر و با توجه به محلول بودن آن در چغندر، توصیه می شود که از جوشاندن چغندر اجتناب کنید. در ادامه هم روش هایی به شما معرفی می کنیم تا بتوانید با طعم و لذت بیشتری چغندر را در رژیم های غذایی خود وارد کنید:
سالاد چغندر
چغندر رنده شده، طعم و رنگی زیبا به سالاد کلم می بخشد.
مخلوط چغندر
چغندری که در ماست موسیر مخلوط شود، یک ترکیب سالم و خوش طعم ایجاد می کند.
آب چغندر
با توجه به اینکه آب چغندر آماده موجود در فروشگاه ها به دلیل قند زیادی که دارد و نیز حجم کمی از چغندر که در آن یافت می شود چندان مفید نمی باشد، بهتر است آب چغندر را گرفته و تازه تازه میل کنید تا خواص آن بطور کامل جذب بدنتان شود.
برگ های چغندر
یکی از منابع خواص چغندر برگ چغندر است. می توان به مانند اسفناج، برگ های چغندر را پخت و با لذت خورد، بنابراین از دور انداختن برگ های آن خودداری کنید.
بطور کلی می توان گفت چغندر سبزی خوش طعم و متنوعی است که به راحتی می توان آن را مصرف کرد. انتخاب چغندر هایی در اندازه بزرگ همراه با برگ های سبز تازه به روی آنها برای سلامتی بسیار مفید خواهد بود.
سخن پایانی
در آخر می توان چغندر را به عنوان یک خوراکی پر خاصیت برای سلامت بدن معرفی کرد. نکته اینجاست که نه تنها کالری کمی وارد بدن می کند بلکه منبع غنی از احتیاجات بدن مانند فیبر، ویتامین C و فولات می باشد. همچنین به دلیل داشتن رنگ دانه و نیترات در کاهش فشار خون و بهبود عملکردهای ورزشی موثر عمل می کند. و اینکه به دلیل طعم خوبی که دارد و مصرف راحت آن، می تواند بخش ثابتی از رژیم های غذایی سالم روزانه را در بر گیرد.
