میگرن به سردردهای متوسط یا شدیدی گفته می شود که معمولا در یک طرف سر احساس می شوند و ماهیتا سردردهای ضربان دار هستند. میگرن در بعضی از افراد به همراه علائمی نظیر تهوع، استفراغ، و حساسیت به نور و صدا بروز می کند. سردردهای میگرنی جز اختلالات شایعی هستند که نسبتا زنان را بیشتر از مردان درگیر کرده، به طوری که در دنیا حدودا از هر پنج زن یک زن، و تقریبا از هر پانزده مرد یک نفر به این بیماری دچار است. حملات میگرنی معمولا از اوایل بزرگسالی آغاز می شوند. در سراسر دنیا تا به حال ده درصد از مردم در یک دوره زمانی میگرن را تجربه کرده اند. در این مطلب با علائم و علل این اختلال آشنا شده، و راه های درمان میگرن و پیشگیری از آن را شرح می دهیم.
انواع مختلف میگرن
- میگرن به همراه اورا، که در آن قبل از شروع میگرن علائم هشدار دهنده ی بخصوصی بروز می کند. نظیر دیدن خطوط رنگی یا سیاه و سفید، یا چراغ های چشمک زن در میدان دید، همچنین تار یا محو شدن قسمتی از میدان دید.
- میگرن بدون اورا، شایع ترین نوع میگرن است، که در آن سردردهای میگرنی بدون هیچگونه علائم خاصی رخ می دهند، و از 4 تا 72 ساعت ممکن است ادامه یابند.
- میگرن اورا بدون سردرد، که به میگرن خاموش شناخته می شود. و در آن فرد اورا یا سایر علائم میگرن مثل تهوع و استفراغ، گیجی یا فراموشی را تجربه می کند، بدون اینکه سردردی ایجاد شود.
بعضی افراد مکررا دچار میگرن می شوند، شاید چندین بار در هفته، و بعضی دیگر به ندرت آن را تجربه می کنند. گاهی ممکن است بین دو حمله میگرنی چندین سال فاصه بیافتد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
هنگامی که علائم میگرن شدید و یا مکرر را دارید، باید به پزشک عمومی خود مراجعه کنید.
داروهای ساده ای مانند پاراستامول یا ایبوپروفن می توانند در درمان میگرن موثر باشند. با این حال، سعی کنید زیاد از داروهای ضد درد و مسکن استفاده نکنید، زیرا مصرف بی رویه این داروها می توانند با گذشت زمان، درمان سردردهای میگرنی را سخت تر کنند.
اگر شما حملات میگرنی مکرری را تجربه می کنید (بیش از پنج روز در ماه)، حتی اگر با دارو کنترل می شوند، باید به پزشک خود مراجعه کنید. زیرا محتمل است بتوانید از درمان های پیشگیرانه نیز استفاده کنید.
در صورتی که موارد زیر را در خود یا شخصی در اطراف خود مشاهده کردید با اورژانس تماس بگیرید:
- ضعف یا از کارافتادگی یک یا هر دو دست، و یا یک سمت صورت
- صحبت کردن غلط، آشفته و یا با لکنت
- بروز یک سردرد ناگهانی و شدید که تا به حال شبیه آن را تجربه نکرده اید
- سردرد طولانی همراه با تب، سفتی گردن، آشفتگی روحی، تشنج، دو بینی و بثورات
این علائم ممکن است نشانه های یک وضعیت وخیم تر مانند سکته مغزی یا مننژیت باشند، که باید در اسرع وقت بررسی شوند.
عوامل بروز میگرن
علت اصلی میگرن هنوز ناشناخته است. اگرچه این گمان وجود دارد که میگرن نتیجه تغییرات ناگهانی در عصب ها و رگ های خونی مغز باشد.
حدود نیمی از افرادی که میگرن را تجربه می کنند، دارای یک خویشاوند نزدیک هستند، که به این بیماری دچار است. این موضوع نشان می دهد که ژنتیک می تواند در بروز میگرن نقش داشته باشد.
عامل دیگر حملات میگرنی، محرک ها هستند که با بروز میگرن ارتباط مستقیم دارند. مواردی نظیر:
- شروع دوره قاعدگی و تاثیرات هورمونی
- استرس
- خستگی
- بعضی از غذا ها یا نوشیدنی ها
همچنین امواج و تشعشعات ناشی از وسایل الکترونیکی مثل تبلت، موبایل، کامپیوتر، مایکروویو و .. و حتی کیفیت نور و هوای محیط یا بو و عطر موجود در فضا می تواند در ایجاد سردردهای میگرنی موثر باشد.
مدیریت و درمان میگرن
درمان قطعی برای میگرن وجود ندارد. اما برای کاهش اثرات حملات میگرنی، راهکار ها و درمان هایی در دسترس است، شامل:
- دارو های ضد درد و مسکن، از جمله داروهای بدون نسخه مانند پاراستامول، ایبوپروفن و استامینوفن. همان طور که در بالا ذکر شد، در مصرف مسکن ها نباید زیاده روی شود، زیرا اثر معکوی خواهد داشت.
- تریپتان ها مانند سوماتریپتان، دارو هایی هستند که می توانند تغییرات مغزی که موجب میگرن می شوند را معکوس کنند.
- ضد باکتری ها، داروهایی که برای کاهش تهوع و استفراغ قابل استفاده هستند.
- همچنین در طول حملات میگرنی، خوابیدن، یا دراز کشیدن با چشم های بسته در یک اتاق تاریک، می تواند به روند بهبود آن کمک کند.
پیشگیری از میگرن
اگر شما با توجه به تجربه های خود در هنگام حملات میگرنی، به یک سری محرک خاص در بروز میگرن های خود مشکوک شده اید. (مثل استرس یا یک نوع غذای خاص) سعی کنید از این محرک ها دوری کنید، شاید با این کار بتوانید احتمال ایجاد حملات و سردردهای میگرنی را کاهش دهید.
همچنین حفظ یک سبک زندگی سالم، می تواند در پیشگیری از میگرن موثر باشد. مانند ایجاد نظم در ورزش روزانه، خواب و وعده های غذایی، کاهش وزن و همین طور نوشیدن آب کافی و محدود کردن مصرف کافئین و الکل.
اگر میگرن شما شدید است، و با وجود اینکه با اجتناب از محرک ها و عوامل بروز میگرن سعی در کنترل آن داشته، ولی موفق نبوده اید و هنوز حملات میگرنی را تجربه می کنید. می توانید از پزشک خود کمک بگیرید، زیرا او می تواند داروهایی را برای جلوگیری از بروز حملات میگرنی بعدی تجویز کند.
داروهای مورد استفاده برای پیشگیری از میگرن شامل، داروهای ضد تشنج Topiramate و همچنین قرص های پروپرانولول که معمولا برای درمان فشار خون بالا استفاده می شود، متوپرولول و غیره هستند. در این روش بهبود علائم میگرنی ممکن است تا چند هفته به طول بی انجامد.
در نهایت می توانید از روش هایی مانند تزریق بوتاکس، طب سوزنی یا درمان های گیاهی نیز در پیشگیری از میگرن استفاده کنید.
سخن آخر
میگرن می تواند به شدت بر کیفیت زندگی شما تاثیر بگذارد، و شما را از انجام فعالیت های روزانه خود باز بدارد. بعضی افراد در هنگام حملات میگرنی نیاز دارند که قسمتی از روز را در رختخواب بمانند.
با این حال، همان طور که گفتیم درمان ها و روش هایی وجود دارند که می توانند به کاهش اثرات میگرن و جلوگیری از حملات بعدی آن کمک کنند.
تجربه میگرن از فردی به فرد دیگر می تواند متفاوت باشد.
حملات میگرنی گاهی اوقات می توانند در طول زمان بدتر شوند. ولی در اکثر افراد به تدریج و با گذشت زمان و افزایش سن، بهبود می یابند.
