سلامت روحی و روانی زنان مساله پیچیده ای است. علیرغم این پیچیدگی، اصول و حقایقی در مورد سلامت روان زنان وجود دارد که می توان با شناخت بهتر آنها، خلق و خو، افکار و احساسات زنانه را سر و سامان خوبی داد. مقاله ما را دنبال کنید تا راهکارهایی برای سلامت روانی زنان پیدا کنید:
راهکارهایی برای تقویت سلامت روان زنان
تامین نیاز های عاطفی
مطالعات، حاکی از آن است که زنان از زمان تولد، نسبت به برقراری روابط عاطفی مشتاق بوده و در واقع نیاز عمده روحی آنها، برخورداری از تماس و رابطه عاطفی مطلوب است. بطور مثال، نوزادان دختر تماس چشمی بیشتری برقرار می کنند و دختران و زنان به هنگام مکالمات خود، از نگاه به چهره افراد بیشتر لذت برده و دلشان می خواهد طرف مقابل هم به آنها نگاه کند. دختر بچه ها، همچنان که بزرگ می شوند تمایل خود به داشتن روابط عاطفی را احساس کرده و تبدیل به زنانی می شوند که روابط عاطفی را در اولویت زندگیشان قرار می دهند.
بر همین اساس، ماهیت زنانگی به شکلیست که زنان، مستعد عشق ورزیدن، پرستاری از دیگران و کمک به سایر افراد می شوند. این ویژگی، موهبتی است برای زنان تا با ارتباط های قوی عاطفی که دارند، معنای بیشتری به زندگیشان ببخشند. بنابراین برای سلامت روان یک زن، تامین نیازهای عاطفی او در دل روابطی که با دیگران دارد، عامل مهمی به شمار می آید. داشتن دوستان خوب، روابط اجتماعی گسترده و خانواده گرم و صمیمی، به تامین نیازهای احساسی زنان و در نتیجه سلامت بیشتر روان آنها منجر خواهد شد.
تنظیم هورمون های زنانه
هورمون های زنان، بطور مستقیم بر سلامت ذهن و در نتیجه بر سلامت روان آنها، موثر است. هر تغییری که در سطح هورمون های بدن زنان مانند میزان استروژن بدنشان رخ می دهد، بر فرایند های شیمیایی مغز آنها تاثیر گذاشته و به این ترتیب خلق و خو، احساسات و واکنش های روحی – روانی آنها را نسبت به مسایل پیرامونشان، دستخوش تغییرات می کند. بنابراین هر زنی برای حفظ سلامت روان خود می بایست نسبت به وضعیت متعادل ترشح هورمون های بدنش، اطمینان حاصل کند.
ارتباط سلامت روان زنان با تنش و استرس
درگیر شدن با بحران های شدید زندگی، چالش های احساسی عمیق و قرار گرفتن در شرایط نامساعد محیطی، منجر به تجربه تنش و استرس می شوند که چنانچه زنی در اثر تجربه استرس طولانی مدت و فشار عصبی، همواره با احساساتی نظیر خشم، غم، افسرده خویی و اضطراب دست و پنجه نرم کند، پس از مدتی گویی زمین لرزه ای در روانش اتفاق افتاده باشد، سلامت روان خود را بطور جدی در معرض آسیب قرار داده است. به همین دلیل یادگیری راهکارهای مناسب جهت مدیریت تنش های روزانه و جلوگیری از تجربه استرس های غیر ضروری، برای تامین سلامت روان زنان، ضروری به شمار می آید.
توجه به خود در دوره های خاص زندگی
زنان در برخی از دوران های زندگی خود، بطور جدی تر مستعد ابتلا به ناراحتیها و بیماریهای روحی- روانی می شوند. نوجوانی و شروع تجربه قاعدگی، دوران بارداری و یائسگی، از جمله زمان هایی هستند که زنان در آستانه صدمات روحی روانی قرار می گیرند. در چنین دورانی، زنان به دلیل تغییراتی که در اثر نوسانات هورمونی در جسمشان تجربه می کنند، تحولاتی که بر اثر تغییر شرایط زندگی خود متحمل می شوند و نیز تجربه های خاصی که بر اساس دوران جدید زندگی خود بایست بپذیرند، به راحتی دچار فراز و نشیب های جدی روحی- روانی می شوند.
آگاه شدن به این موضوع، می تواند به زنان کمک کند تا برای حفظ سلامت روان خود در چنین زمان هایی، پیشاپیش خود را آماده کنند و در طول این دوران ها توجه ویژه ای به خود داشته باشند. کسب مهارت های لازم برای مقابله با چالش های روانی که بایست پشت سر بگذارند، باعث می شود با سلامت بیشتری از این دوران ها عبور کنند.
خودگویی های مثبت
شواهد بسیاری حاکی از آن است که نوع نگرش زنان نسبت به خود تاثیر، زیادی بر احساسات آنها در مورد خودشان به جا می گذارد. اگر زنی ماهیت وجودی خود را منفی تلقی کند نمی تواند از رویدادهای زندگیش تفسیر مثبتی داشته باشد. در عوض استفاده از نگرشی که ارزش و قدرت زنان را به آنها متذکر شود، کمک قابل توجهی خواهد بود تا زنان از نظر سلامت روان، به سطح مطلوبی دست یابند. به همین منظور، پیشنهاد روانشناسان حوزه سلامت زنان، این است که هر زنی بایست با بیان و تکرار عبارات تاکیدی مثبت مبنی بر ارزشمند بودن، قوی بودن و لایق عشق و محبت بودن، همواره خود را در سطح بالایی از سلامت روان نگه دارد.
بهبود سلامت روان زنان با تهیه فهرست شکرگزاری
شکرگزاری، ارتباط زیادی با حال خوش و سلامت روان دارد. شواهد حاکیست که شکرگزاری، بهترین وسیله برای تجربه شادمانی حقیقی است. به این منظور، هر زنی می تواند با تهیه فهرستی از مواردی که می تواند به خاطر آنها شکرگزار زندگیش باشد، سلامت روان خود را بطور چشمگیری بهبود بخشد. تهیه فهرست شکرگزاری و مرور روزانه آن، تاثیر فوق العاده ای برای قوی شدن در برابر ناملایمات دارد.
برنامه منظم خواب و بیداری
نتایج حاصل از مطالعات بیشماری نشان داده است که کمبود خواب یا خوابیدن های نامنظم، می تواند خلق و خوی زنان را بطور جدی بهم بریزد. به همین دلیل توصیه می شود که زنان هر شب سر ساعت معینی به خواب رفته و با تقویت عادت های خوب در مورد خوابیدن، به بهبود شرایط روحی و سلامت روان خود، کمک کنند. عادت هایی مانند خاموش کردن گوشی هوشمند، تلویزیون، تبلت و نور اضافی اتاق، ساعتی پیش از خواب، قرار گرفتن در تخت خواب فقط به هنگام فرا رسیدن زمان خواب و محدود کردن مصرف نوشیدنیهای کافئین دار تنها به هنگام صبح، می توانند ابزار کمکی خوبی باشند برای برخوردار شدن از یک خواب عمیق و کافی.
پرورش خودباوری
یکی از مهمترین عوامل نشاط و شادمانی در زنان که به سلامت روان آنها کمک قابل توجهی می کند، داشتن خودباوری مناسب در آنهاست. باور به اینکه هیچ عامل خارجی اعم از موقعیت های زندگی، افراد حاضر در زندگی و تجربه هایی که یک زن در طول زندگی خود کسب می کند، هیچیکس نمی توانند تعیین کننده حال خوش و میزان موفقیت او باشند مگر خود او
خود باوری به یک زن کمک می کند تا مستقل و بدون تکیه به عامل خارجی و یا چشم انتظار حمایت فردی دیگر بودن، به توانمندیهای خود اعتماد کرده و زندگی دلخواهش را بسازد. به این ترتیب اضطراب کمتری تجربه می کند و به دلیل اعتمادی که به خود دارد و سطح توقعات پایین تر از دیگران، قدرت و انرژی مثبت بیشتری در زندگیش احساس می کند که مجموع این عوامل، کیفیت سلامت روان او را بالا می برد. در واقع یک زن خودباور، تاثیر محیط و افرادی که با آنها رابطه دارد را بر حال خوش و زندگی پربار خود، به اندازه ای مهم تلقی نمی کند که دست از تلاش برای خواسته هایش بردارد و همواره خود را، مرکز کامیابی هایش در نظر می گیرد و روان آرام تر و شاداب تری دارد.
برنامه ریزی جهت خلق زندگی دلخواه
زنی که قصد دارد سلامت روان خود را بهبود بخشد، بایست برای داشتن زندگی دلخواهش برنامه ریزی کند. هر زنی با هر شرایطی که به دنیا آمده و بزرگ شده باشد، می تواند با یک برنامه ریزی منظم، سنجیده و معقولانه، دست به خلق زندگی بزند که خواهانش است. چنین زنی چشمانش را می بندد و هر آنچه در زندگی خوشحالش می کند را تصور می کند و به هنگام گشودن چشمان خود، برای رسیدن به آنها قدم بر می دارد. زندگی رویایی، در سایه برنامه ریزی هدفمند برای خلق آن شکل می گیرد که نقش مهمی در سلامت روان زنان هم دارد. بنابراین زنی که به سلامت روانش اهمیت می دهد، از زندگی بی برنامه و بی هدف اجتناب می کند.
مراقبت از خود
مراقبت کردن از خود و به عبارتی توجه به خود، سهم زیادی در سلامت روان یک زن دارد. متاسفانه زنان به دلیل سرگرم شدن در نقش مادری همسر بودن و به دلیل احساسات حمایت کننده خود نسبت به افراد حاضر در زندگیشان، به راحتی مراقبت و توجه به نیازها و خواسته های شخصیشان را، از یاد می برند.
زنی که می خواهد حال خوش را تجربه کند مستلزم برخورداری از سلامت روان مناسب است، بایست تغذیه سالم و مغذی را پیش بگیرد، برنامه ورزشی مرتب و تحرک بدنی خوبی داشته باشد و از انجام فعالیت های مفرح، لذت بخش و با نشاط غافل نشود. با توجه به ارتباط زیاد جسم و روان با هم، بهتر است زنان نسبت به انجام معاینات و آزمایشات مربوط به سلامت جسمشان و رعایت اصول اولیه سلامت جسمانی خود، مانند ترک سیگار و اجتناب از آن، حفظ وزن مطلوب و رسیدگی به سلامت دهان و دندان، کوشا بوده و بطور جدی پیگیر مراقبت از جسم خود باشند تا به این شکل به مراقبت از روانشان هم کمک کنند.
خدمت به دیگران
اینکه زنی احساس کند وجودش برای دیگران مفید است، در تقویت عزت نفسش تاثیر زیادی دارد. زنی هم که عزت نفس دارد احساس ارزشمندی کرده و این احساس، در سلامت روان او سهم قابل توجهی دارد. بنابراین زنان بایست در ارتباطات خود با دیگران سعی کنند که به آنها کمک کرده، اعتماد اطرافیانشان را به خود جلب کرده و به دیگران کمک کنند که نسبت به خودشان احساس خوبی داشته باشند. به این ترتیب، دیگران چنین زنی را مورد محبت و توجه خود قرار می دهند. چنین زنی، سلاح قدرتمندی برای حال خوش در دست خواهد داشت. پیشنهاد ما به زنان این است که با عشق ورزیدن به دیگران و خدمت به آنها، قدم بزرگی برای بهبود سلامت روان خود بردارند.
