اگر شما علائم بیش فعالی را در کودک خود مشاهده می کنید، بایستی در قدم نخست به پزشک متخصص مراجعه کنید. پس از اینکه پزشک، بیش فعالی کودک شما را تایید کرد، اگر نیازی به مصرف دارو بود، داروی بیش فعالی را تهیه کرده و بر اساس دستور العمل و دوز تعیین شده، دارو را به فرزند خود بدهید. اما در کنار دارو درمانی بیش فعالی، لازم است والدین نکاتی را بدانند تا بتوانند رفتار مناسب تری با کودک بیش فعال خود داشته باشند.
چند و چون در این مقاله نکاتی را به والدین کودکان بیش فعال توصیه می کند تا با انجام این نکات بتوانند به کودک خود کمک کنند.
نکاتی که باید والدین کودکان بیش فعال بدانند
بیش فعالی کودکان
اگر کودک شما مبتلا به اختلال رفتاری بیش فعالی می باشد، بایستی در نوع رفتار و شیوه تربیت فرزند خود، دقت بیشتری داشته باشید. اما نحوه رفتار والدین، بستگی به سن فرزند دارد. در این مقاله شما را راهنمایی می کنیم تا بتوانید رفتار مناسبی را با کودک خود داشته باشید و بیش فعالی کودک تان را کنترل کنید.
به طور کلی شما باید با کودک خود رفتاری این چنین داشته باشید:
وقتی کودک شما رفتار درست و قابل تاییدی را انجام می دهد، بایستی او را تشویق کنید. این تشویق می تواند کلامی بوده و یا در مواردی با خریدن یک هدیه خیلی کوچک همراه باشد. با انجام این روش، کودک شما ارزش رفتار درست خود را درک می کند.
اما در مقابل، کودک باید بداند که عواقب رفتار نادرست چیست و آن را درک کند. شما موظف هستید تا رفتار درست و نادرست را برای کودک توضیح دهید و عواقب کلی آن را بازگو کنید. اما حواستان باشد که آگاه سازی با تهدید کلامی متفاوت است. چرا که روش تهدید کلامی همیشه نتیجه معکوس خواهد داشت.
در زیر شیوه رفتاری درست با کودک بیش فعال را بر اساس سن کودک توضیح می دهیم:
کودک بیش فعال پیش دبستانی (کمتر از 5 سال)
داشتن برنامه روزانه
برنامه ریزی روزانه ای را برای کودک خود ترتیب دهید. یک روال مشخص و از پیش تعیین شده داشته باشید. اجازه دهید کودک تغییر و اتفاقات غیر معمول را درک کند. این اتفاقات هر چیزی می توانند باشند، از بازدید بستگان تا تعطیلات آخر هفته که معمولا با روزهای دیگر متفاوت است.
تعیین قانون و مقررات
قانون و مقرراتی را در خانه تعیین کنید که همه اعضای خانواده موظف به پیروی از آن باشند. اینگونه نظم و انضباط را در انجام کارهای کودک خود خواهید دید.
پاداش و تشویق
به کودک خود پاداش دهید و او را تشویق کنید. اگر فرزند شما موفق به انجام کاری شده که پیش تر نمی توانست آن را انجام دهد و یا رفتاری که بارها به او تذکر می دادید را به نحو درست انجام داد، او را تشویق کنید. اجازه دهید کودک احساس ارزشمند بودن کند. می توانید زمانی را اختصاص دهید تا کودک بیش فعال شما، مشغول به سرگرمی مورد علاقه خود شود. اما حواستان باشد هیچ گاه از پول و خوراکی به عنوان پاداش استفاده نکنید.
انجام بازی های فکری
بازی های فکری مثل انواع پازل ها، جورچین و … ذهن کودک شما را درگیر می کند و فعالیتی چالش برانگیز است. لازم است در روز زمانی را به انجام بازی های فکری با کودکتان بپردازید.
زمان را کنترل کنید
برای انجام هر کاری زمان مشخصی را در نظر بگیرید. برای مثال 30 دقیقه در روز را برای تماشای تلویزیون اختصاص دهید. یا زمان حمام و غذا خوردن را مشخص کنید. حتی برای انجام بازی و سرگرمی زمان را محدود کنید. کودک شما باید یاد بگیرد که برای هر چیز زمان به خصوصی هست. اینگونه ذهن کودک بیش فعال عادت می کند تا هر زمان تنها به روی یک چیز تمرکز کند. زیرا می داند زمان آن محدود است و باید در آن مدت مشخص برای مثال به بازی کردن مشغول شود و یا تلویزیون تماشا کند یا غذایش را تمام کند.
کودک بیش فعال 6 تا 12 سال
به کودک خود یاد دهید و به او کمک کنید
شما می توانید از تجربیات شخصی و همچنین آموزه های روانشناسی یا توصیه های پزشک بهره ببرید، تا مواقعی که کودک قادر به انجام وظایف و تکالیف خود نیست، او را راهنمایی کنید. شما باید سخت و دشوار بودن مسئولیت او را درک کنید و با او همدردی کنید. سپس برایش توضیح دهید و از او بخواهید که کمک شما را بپذیرد.
از شیوه تشویق و پاداش استفاده کنید
زمانی که کودک شما کاری را درست انجام می دهد و یا وظایف خود را تکمیل می کند، او را تشویق کنید. می توانید یک تخته یا کاغذ روی دیوار نصب کنید و در مقابل هر رفتار یا انجام وظیفه، ستاره ای برای او وارد کنید. وقتی کودک بیش فعال رضایت شما را از کارهای خود درک کند، تلاش خود را به کار می گیرد تا وظایفش را به درستی انجام دهد.
یک برنامه دقیق و منظم ترتیب دهید
برای تربیت کودک بیش فعال، لازم است حتما برنامه دقیق و منظمی را بر هر روز ترتیب دهید. شما باید مصمم به اجرای آن برنامه باشید. تا کودک شما مفهوم نظم و قانون را درک کند.
با معلم فرزند خود مشورت کنید
بیش فعالی اختلالی ست که می تواند در یادگیری و تمرکز کودک شما تاثیر گذار باشد. لازم است شما در جریان عملکرد کودک خود در مدرسه و کلاس درس قرار بگیرید. برای این منظور با معلم فرزند خود مشورت کنید تا بتوانید روند یادگیری او را کنترل کرده و بهبود ببخشید.
الگوی خوبی برای فرزند خود باشید
رفتار مناسب و صحبت کردن با کودک، لازم و ضروری می باشد. اما شما باید برای کودک خود یک الگو سازنده باشید. کودک بیش فعال از هوش بالایی برخوردار است، شما باید کارها و رفتار خود را زیر نظر بگیرید. زیرا کودک دائما در حال دریافت و الگو برداری می باشد.
نوجوان بیش فعال
مسئولیتی را برای فرزند خود تعیین کنید
وقتی کودک شما بزرگ می شود باید حس مسئولیت پذیری را تجربه کرده و آن را درک کند. خوب است بدانید که داشتن مسئولیت می تواند حس ارزشمندی و مفید بودن را به فرزند شما القا کند. نوجوان ها به داشتن این حس نیاز دارند. به خصوص نوجوانی که مبتلا به اختلال بیش فعالی می باشد. بهتر است وظایفی را به او بسپارید تا مسئولیت پذیری را بیاموزد.
در فضای خصوصی با فرزند خود صحبت کنید
نوجوان ها در سن حساسی به سر می برند و از اینکه در فضای عمومی و در مقابل چشم همه به آن ها تذکری داده شود خشمگین یا سرخورده می شوند. نتیجه این احساس ها در بزرگسالی، مشکلات رفتاری جدی ای را برای فرزند شما به همراه خواهد داشت. پس اگر در یک جمع حتی جمع خانوادگی، احساس کردید که لازم است تا با فرزند خود صحبتی داشته باشید، آن صحبت را در فضای خصوصی انجام دهید تا عزت نفس و اعتماد به نفس فرزندتان حفظ شود.
با معلم فرزند خود صحبت کنید
در سنین نوجوانی هم لازم است تا از وضعیت و عملکرد تحصیلی فرزند بیش فعال خود باخبر باشید. با معلم او مشورت کنید تا بتوانید روند یادگیری او را کنترل کنید.
رفتارتان قابل پیش بینی باشد
فرزند شما در سن حساسی می باشد و اگر رفتارهای تند و غیرقابل پیش بینی از شما ببینید آسیب جدی ای به روحیه او وارد خواهد شد. سعی کنید رفتاری قابل پیش بینی داشته باشید.
به جای نصیحت کردن الگوی خوبی باشید
نوجوان ها معمولا گوش شنوایی برای نصیحت های والدین ندارند. به خصوص وقتی اختلال رفتاری بیش فعالی وجود داشته باشد. تمرکز فرزند شما به روی رفتار و کارهای شما می باشد. سعی کنید بهترین الگو باشید.
کمک بگیرید
والدین کودکان بیش فعال با سختی ها و چالش های فراوانی روبه رو هستند. آن ها مسئولیت سنگینی به دوش دارند که گاهی از بار این مسئولیت ها احساس خستگی می کنند. در این مواقع از دیگران کمک بگیرید. می توانید با یک دوست، آشنا و یا روانشناس صحبت کنید. از احساسات و تنش های خود بگویید تا سبک شوید. اگر شما روحیه خوب و قوی ای داشته باشید می توانید بهترین مادر و پدر برای فرزند خود باشید.
کودک بیش فعال به کمک شما نیاز دارد تا بتواند با این اختلال کنار بیاید و آن را شکست دهد. بیش فعالی قابل کنترل می باشد و هیچ گونه نگرانی ای برای کودک و والدین نباید وجود داشته باشد. تنها لازم است در این مسیر قدرتمند باشید.
