دیابت در کودکان معمولا دیابت نوع 1 می باشد و وضعیتی را در بدن کودک ایجاد می کند که توانایی تولید هورمون مهمی به نام انسولین را نخواهد داشت. برای جبران کمبود این هورمون، نیاز است تا کودک انسولین مصرف کند. در واقع دیابت در کودکان از نوع دیابت وابسته به انسولین است.
تشخیص و کنترل دیابت نوع 1 در کودکان، می تواند کمی پیچیده باشد. بسته به سن کودک، پدر و مادر باید یاد بگیرند که چطور انسولین را تزریق کنند. همچنین شمارش مرتب کربوهیدرات مصرفی و نظارت بر قند خون کودک، بسیار مهم و حیاتی می باشد.
دیابت نوع 1 در کودکان، نیاز به مراقبت مستمر دارد. اما با نظارت بر میزان قند خون، تزریق به موقع انسولین و کنترل های روزانه، می توان روند این بیماری را بهبود بخشید.
بیشتر مطالعه کنید با مقاله دیابت ، علائم و راههای درمان و پیشگیری
علائم دیابت در کودکان چیست؟
علائم و نشانه های دیابت نوع 1 در کودکان، معمولا در طی یک هفته پدیدار شده و به سرعت رشد می کند. این علائم و نشانه ها عبارتند از:
احساس تشنگی شدید و تکرر ادرار
مصرف بیش از حد شکر و جریان آن در خون، آب را از بافت های بدن می گیرد. در نتیجه کودک دائما احساس تشنگی می کند. نوشیدن بیش از اندازه آب و تکرر ادرار، می تواند از نشانه های دیابت باشد. کودکانی که تازه از پوشک گرفته شده اند، ممکن است در این حالت اختیار خود را از دست بدهند.
احساس گرسنگی شدید
وقتی انسولین کافی برای انتقال قند به سلول های بدن کودک موجود نباشد، عضلات و اندام های کودک دچار کمبود انرژی می شوند. در نتیجه کودک دائما احساس گرسنگی شدید دارد.
کاهش وزن
با وجود خوردن بیش از حد معمول برای رفع گرسنگی شدید، ممکن است کودک در زمان کوتاهی وزن زیادی را از دست بدهد. در بیشتر موارد کاهش بافت های عضلانی و چربی های بدن، از اولین نشانه های دیابت نوع 1 در کودکان می باشد.
احساس خستگی
در نبود انسولین در بدن، ممکن است کودک دائما احساس خستگی شدیدی را تجربه کند.
تغییر در رفتار و اختلالات خلقی
دیابت نوع 1 در کودکان ممکن است با تغییرات رفتاری، عملکرد نامطلوب در یادگیری و انجام تکالیف مدرسه خود را نشان دهد.
بوی بد دهان
سوزاندن چربی های بدن و کمبود قند در سلول ها، می تواند فعل و انفعالاتی را در بدن ایجاد کند که در نتیجه دهان بوی نامطبوعی می گیرد.
تاری دید
اگر قند خون کودک بیش از اندازه بالا باشد، کودک دچار تاری دید شده و در مواردی مایعی مانند اشک از چشم بیرون میاید. همچنین نداشتن تمرکز، یکی دیگر از علائم دیابت کودکان می باشد.
عفونت های دستگاه تناسلی
در کودکان دختر، ایجاد عفونت های دستگاه تناسلی می تواند از نشانه های دیابت نوع 1 باشد.
چه وقت باید به دکتر مراجعه کرد؟
هر زمان یکی از نشانه ها و علائم دیابت نوع 1 را در کودک خود احساس کردید، حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.
علل دیابت نوع 1 در کودکان
علت دقیقی برای دیابت نوع 1 شناخته نشده است. اما در اکثر افراد مبتلا به دیابت نوع 1، سیستم ایمنی بدن که با ویروس و باکتری های مضر مبارزه می کند، سلول های مربوط به انسولین را به طور اشتباه در پانکراس شناسایی کرده و آن را از بین می برد. وظیفه حیاتی انسولین، انتقال قند (گلوکز) از جریان خون به سلول های بدن می باشد. در روند هضم غذا، شکر موجود در غذا وارد جریان خون می شود. در نبود انسولین، مقدار قند (گلوکز) در جریان خون کودک زیاد شده، که این امر تا حد زیادی تهدید کننده می باشد.
البته ژنتیک و عوامل محیطی نیز در ایجاد دیابت نوع 1 نقش دارند.
سابقه خانوادگی
در صورتی که یکی از والد و یا خواهر و برادر کودک، دیابت نوع 1 داشته باشند، احتمال دیابت وابسته به انسولین در کودک افزایش می یابد. در نتیجه سابقه خانوادگی در ایجاد دیابت نوع 1 نقش مهمی دارد.
عوامل محیطی
- ویروس ها
قرار گرفتن در معرض ویروس های مختلف، می تواند منجر به تخریب سلول های مربوط به انسولین شده و ویروس می تواند آن را از بین ببرد.
- رژیم غذایی
مصرف زود هنگام شیر گاو در کودکان، می تواند خطر ابتلا به دیابت نوع 1 را در آن ها افزایش دهد. این در حالی ست که تغذیه با شیر مادر این خطر را کاهش می دهد.
همچنین زمان بندی وارد کردن غلات به رژیم غذایی کودک، خطر ابتلای کودک به دیابت را تحت تاثیر قرار می دهد.
عوارض دیابت در کودکان
عوارض دیابت نوع 1 در صورتی که میزان قند خون در یک دوره طولانی به خوبی کنترل نشود، می تواند افزایش یافته و ایجاد خطر کند.
عوارض جانبی عبارتند از:
بیماری های قلبی و عروقی
دیابت می تواند خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی، درد قفسه سینه، حمله قلبی، سکته مغزی، باریک شدن شریان ها و فشار خون بالا را در طول زندگی فرد افزایش دهد.
اختلالات عصبی
قند خون بالا می تواند به دیواره های عروق خونی کوچکی که باعث تحریک اعصاب می شود، آسیب برساند. اختلالات عصبی معمولا به تدریج و طی یک دوره طولانی مدت اتفاق می افتد.
اختلالات کلیوی
قند خون بالا می تواند موجب نارسایی کلیه در کودکان شود. در موارد پیشرفته نیاز به انجام دیالیز یا پیوند کلیه می باشد.
اختلالات بینایی
دیابت می تواند به عروق خونی شبکیه آسیب رساند، که این روند ممکن است منجر به ضعف در بینایی و یا حتی در مواردی منجر به نابینایی شود. همچنین دیابت می تواند منجر به آب مروارید در چشم بشود.
مشکلات پوستی
دیابت می تواند کودک را بیشتر در معرض مشکلات پوستی قرار دهد. از جمله؛ عفونت های باکتریایی، عفونت های قارچی و خارش.
پوکی استخوان
دیابت می تواند در طولانی مدت منجر به کاهش تراکم معدنی در استخوان ها شده و خطر ابتلا به پوکی استخوان را در بزرگسالی افزایش دهد.
پیشگیری از دیابت کودکان
محققان همواره در تلاش جستن راهی برای پیشگیری از دیابت نوع 1 در کودکان می باشند. در حالی که هیچ راهی برای جلوگیری از دیابت نوع 1 در کودکان وجود ندارد، اما شما می توانید با به کار گیری توصیه های زیر در کاهش روند دیابت، به کودکا خود کمک کنید.
- قند خون کودک خود را به طور مرتب کنترل کنید.
- کودک خود را از اهمیت رژیم غذایی، انجام ورزش روزانه و داشتن تناسب اندام آگاه کنید.
- مراجعه به پزشک متخصص و انجام چکاپ های لازم را به طور منظم و دوره ای انجام دهید.
