ریشه و علائم ویروس کرونا‏

این روزها کمتر کسی را می توانیم پیدا کنیم که در مورد بیماری کرونا یا COVID-19 کشف شده در سال 2019 که مسئول یک بیماری همه گیر است نشیده باشید. چین کشوری است که کل دنیا را تحت تاثیر خود قرار داده است، و این بیماری به در سایر کشور ها هم گسترش پیدا کرده است. این ویروس در ابتدا به عنوان ویروس کرونا جدید و به طور غیر رسمی “ووهان کرونا ویروس” نامیده می شد. سازمان بهداشت جهانی اسم این بیماری را COVID 19 نامگذاری کرده است، زیرا این اسم به مکان جغرافیایی، شخص یا گروهی اشاره نمی کند، این موارد لکه ننگی برای یک کشور است.

تاریخچه ویروس کرونا

این بیماری از نظر ژنتیکی خیلی شبیه سارس یا سندرم حاد تنفسی شدید که در سال 2002 شیوع پیدا کرده بود است. در حال حاضر، ویروس کرونا که بین انسان ها در گردش است، به طور معمول خوش خیم است، به خاطر اینکه حدود یک چهارم از بیماری های مربوط به سرماخوردگی را ایجاد می کند. اما گاهی اوقات ویروس کرونا در حیوانات به اندازه ای جهش می یابد که در صورت فرصتی شروع به آلودگی و ایجاد بیماری در انسان می شود. در سال 2002 ویروس کرونا سارس که از خفاش به گربه زباد که پستانداری شبیه گربه بود انتقال پیدا کرد و بعد از آن به انسان انتقال داده شد.

در سال 2012، ویروس کرونایی وجود داشت که به سندرم تنفسی خاورمیانه معروف بود، ویروسی بود که از خفاش به شتر انتقال پیدا کرده بود و مدتی قبل انتقال به انسان در میان حیوانات در گردش بود. به احتمال زیاد COVID 19 نیز از خفاش ها شروع شد اما این بار میزبان احتمالا بواسطه یک پانگوولین، جانوری شبیه به مورچه خوار بود. براساس این واقعیت که دانشمندان کشف کرده اند که ویروس کرونا پانگوولین 96% با بیماری سارس کرونا 2 مطابقت دارد. متاسفانه پانگوولین ها به شدت در سراسر دنیا قاچاق می شوند، بیشتر به این دلیل که مردم معتقدند پولک این حیوان خاصی درمانی دارد.

به خاطر اینکه آن ها به جای اینکه در طبیعت بمانند به دور دنیا در حرکت هستند، فرض کافی وجود دارد که یک ویروس کرونا از پانگوولین به انسان منتقل شود. براساس آمار سازمان جهانی بهداشت، از 11 فوریه سال 2020، 43103 مورد مبتلا به COVID 19 گزارش شده است که از بین این تعداد 1018 نفر جان خود را از دست داده اند. میزان مرگ و میر 2.4% است که اکثر قریب به اتفاق موارد مرگ و میر در کشور چین رخ داده است. از نظر برخی، شیوع سارس در سال 2002 منجر به شیوع بین 8098 شد که از این تعداد 774 نفر فوت شدند.

بنابراین نرخ مرگ و میر سارس حدود 9/9% بود. شیوع سارس در سال 2012 منجر به ابتلای 4949 نفر شد که 858 نفر این مبتلایان یعنی 34% بیماران جان خود را از دست دادند.  سرانجام با شیوع بیماری ابولا، که علت آن ویروس کرونا نبود، 28639 نفر به این بیماری مبتلا شدند که این بیماری منجر به مرگ و میر 11316 نفر شد.  نرخ مرگ و میر بیماری ابولا 40% بود! در سطح میکروسکوپی، ویروس کرونا تک رشته های حساس مثبت آر ان اِی(RNA) هستند که بواسطه وجود سنبله های پروتئنی بر روی سطح آنها در زیر میکروسکوپ کمی شبیه تاج هستند. در حقیقت کرونا یک لغت لاتین به معنای تاج است. این سنبله ها به ویروس امکان حمله به سلول های مجاری تنفسی و ریه ها را می دهند.

پیشنهاد مطالعه: ویروس کرونا چگونه تشخیص داده می‌شود؟

علائم ویروس کرونا

پس از اینکه کرونا وارد بدن فردی می شود کنترل سلول های ماشینی را در اختیار می گیرد تا نسخه های بیشتر و بیشتری از خود بسازد. بنابراین می تواند در سلول های مجاور پخش شده و وارد مخاط شود. بعضی اوقات عفونت خفیف است و در بعضی افراد علائمی ایجاد نمی کند. برای برخی دیگر می تواند علائم خفیفی مانند تب، سرفه و تنگی نفس و همه مشکلات جدی مانند ذات الریه به همراه داشته باشد. آسیب شدید ریه می تواند باعث سندرم پریشانی حاد تنفسی یا (ARDS) شود، که وقی التهاب ریه به حدی شدید باشد که مایع در اطراف و درون ریه ها ایجاد شود رخ می دهد.

عفونت شدید می تواند شوک سپتیک (عفونی) ایجاد کند، که وقتی فشار خون به طرز چشمگیری افت می کند اتفاق می افتد و اعضای بدن بیشتر از هر زمان دیگری نیازمند اکسیژن می شوند. سندرم پریشانی حاد تنفسی و شوک سپتیک عامل اصلی مرگ و میر در افراد مبتلا به عفونت است و این احتمال بیشتر در افراد بالای 60 سال، افراد سیگاری و افرادی که سابقه پزشکی قبلی مانند فشارخون بالا هستند رخ می دهد. علاوه بر ایجاد بیماری، ویروس کرونا می تواند به سرعت پخش شود.

معمولا وقتی مردم سرفه یا عطسه می کنند و قطرات ریز حاوی ویروس آزاد می شوند ویروس به راحتی پخش می شود. این قطرات می توانند روی دهان، بینی یا چشم شخص دیگری بیوفتند و این موضوع باعث شود، ویروس وارد بدن یک شخص جدید شود. ویروس در مدفوع مبتلا نیز یافت می شود. حتی مشاهده شده است که ویروس از آپارتمان شخصی به یک ساختمان مسکونی انتقال پیدا کرده است.

این موضوع در بیماری اپیدمیک سارس نیز در سال 2002 مشاهده شد. در آن زمان لوله کشی معیوب باعث شده بود مواد مدفوع حاوی ویروس از طریق لوله های زهکشی داخل منازل مانند سینک و توالت به آپارتمان های دیگر همان ساختمان منتقل شود. این کار باعث ایجاد بوی وحشتناک شده بود و موجب شده بود قطرات حاوی ویروس روی سطح حمام قرار بگیرند و در نهایت باعث بیمار شدن اهالی آن آپارتمان ها شود. ممکن است اتفاقی مشابه با COVID 19 افتاده باشد، و این مورد به طور جدی باید مورد بررسی قرار گیرد.

پس از اینکه فرد آلوده می شود، علائم به طورمتوسط بعد 5 روز بروز می کند. به این دوره، دوره جوجه کشی گفته می شود. با این حال، دوره جوجه کشی درافراد مختلف، متفاوت است و در برخی مطالعات دوره جوجه کشی تا 24 روز به طول می انجامد! اکنون بحثی در این مورد وجود دارد که آیا افراد بدون علامت می توانند بیماری را گسترش دهند، زیرا این افراد به طور معمول میزان ویروس، گردش خون پایینی دارند. اما حتی اگر این کار را انجام دهند، انتقال بدون علامت احتمالا در بیماری همه گیر نقش جزئی ایفا می کند.  انتشار ویروس ها از شخصی به شخص دیگر به تعداد تولید مثل آنها در بدن بستگی دارد، و انتقال از شخصی به شخص دیگر در چین و خارج از چین تائید شده است. درمان بر روی مراقبت های حمایتی متمرکز است.

تامین مایعات، اکسیژن و مهیا کردن سیستم تهویه مناسب برای افرادی که واقعا بیمار هستند. همچنین برخی از داده های اولیه وجود دارد که نشان می دهد سه دارو در برابر بیماری COVID 19 در آزمایشگاه ها موثر بوده است. این داروها عبارت اند از: کلروکین که یک داروی ضد مالاریاست، ریتوناویر داروی مبارزه با ایدز و رمدسیویر داروی ضد ویروسی است که قبلا علیه ابولا استفاده میشد. رمدسیویر در یازدهمین روز بیماری به یک فرد مبتلا به کرونا در ایالت متحده که از نظر بالینی رو به وخامت بود داده شد و از فردای آن روز شروع به بهبود کرد.

کارآزمایی بالینی در مقیاس گسترده با استفاده از رمدسیویر در حال حاضر در چین انجام می شود. متأسفانه در حال حاضر هیچ واکسنی برای محافظت در برابر کرونا در دسترس نیست. در بهترین حالت، به نظر می رسد واکسن چندین ماه طول میکشد تا کشف و آماده شود. بنابراین، هدف اصلی این است که از انتقال انسان به انسان جلوگیری کنیم، و با جداسازی افراد از کرونا شروع کنیم. ویروس کرونا معمولا در مسافت های طولانی در هوا پخش نمی شود، اما می تواند تقریبا از فاصله 1 متری از شخصی به شخص دیگر ازطریق قطرات ریز روی بزاق که در هنگام سرفه و یا عطسه شخص ایجاد می شود حرکت کنند. علاوه بر این، برخی از گونه های ویروس کرونا می توانند بیش از یک روز بر روی سطوح زنده بمانند.

پیشنهاد مطالعه: پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا

پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا

با توجه به این نکته، اگر شما یک فرد سالم هستید که در منطقه غیر شیوع زندگی می کنید، توصیه می شود از مسافرت به مناطقی که بیماری در آنجا شیوع پیدا کرده خودداری کنید. به طور کلی از مکان های شلوغ خودداری نمایید و حداقل دو متر از افراد به دور باشید. پوشیدن ماسک جراحی توصیه نمی شود، به خاطر اینکه خطر کلی ابتلا به کرونا در این حالت بسیار کم است. مثل همیشه دست هایتان را منظم با آب و صابون یا ضدعفونی کننده های بهداشتی دیگر شستشو دهید.

همچنین از لمس کردن چشم، بینی و دهان خودداری کنید. این منطقه به عنوان منطقه T شناخته می شود که یک نقطه ورود مشترک ویروس ها به بدن است. توصیه می شود برای کارمندان مراقبت های پزشکی که در کنار افراد مبتلا به کرونا هستند، از اقدامات احتیاطی و قطره ای استفاده شود. این شامل پوشیدن وسایل محافظت شخصی مانند ماسک جراحی تمیز و خشک، دستکش، لباس آستین بلند و محافظت از چشم با عینک یا ماسک های صورت می شود. به این نکته توجه داشته باشید که حتما از ماسک های N95  استفاده کنید.

این ماسک مانع از عبور 95% ذرات کوچک تنفسی می شود. برای یادآوری مجدد، ویروس کرونای جدید (سارس) باعث بیماری تنفسی به نام کرونا می شود. این ویروس احتمالا از خفاش ها سرچشمه گرفته، سپس به عنوان میزبان واسطه ای به پانگوولین انتقال یافته و سرانجام به سمت انسان آمده است. این ویروس در قطرات تنفسی حرکت می کند و از طریق دهان، بینی یا چشم وارد بدن می شود. هنگامی که داخل بدن می شود، در سیستم تنفسی تکثیر می شود و باعث ایجاد علائمی مانند تب، سرفه و تنگی نفس می شود. برخی از افراد ممکن است عوارض خطرناک تری مانند ذات الریه، شوک و سندرم حاد تنفسی را تجربه کنند.

درمان ها روی مراقبت های حمایتی متمرکز هستند، اما داروهای خاصی مانند رمدسیویردر حال حاضر در آزمایشات بالینی قرار دارند. در این میان بهترین راهکار پیشگیری است. این شامل شستشوی دقیق دست، جلوگیری از مسافرت به مناطق شیوع بیماری و مکان های شلوغ در صورت امکان، جلوگیری از دست زدن به مناطق T، و اگر کارمند مراقبت های بهداشتی هستید از تجهیزات محافظت شخصی استفاده کنید.