شاید برای افراد مبتلا به دیابت باورش سخت باشد که رژیم های غذایی متنوعی در دسترس آنها قرار دارد که محدودیتی در مصرف آنها ندارند. یکی از سوالات رایجی که با تعجب بسیار پرسیده می شود این است که آیا مصرف هویج برای دیابت مضر است یا مفید؟ پاسخ کوتاه و ساده ای که می توان داد، بله است. هویج برای دیابت در کنار سبزیجاتی مانند بروکلی و گل کلم که سبزیجات فاقد نشاسته هستند برای افراد دیابتی، بی ضرر محسوب می شوند. برای افراد دیابتی و تمام کسانی که دغدغه مشابهی دارند استفاده از سبزیجات فاقد نشاسته، بخش مهمی از رژیم غذایی سالم به شمار می آید.
مهم است که افراد به هنگام ابتلا به دیابت، نسبت به ترکیبات کربوهیدرات موجود در مواد غذایی مصرفی خود دقت داشته باشند. به هرحال بسیاری از خوراکی های حاوی کربوهیدرات، حاوی ویتامین، املاح معدنی و فیبر قابل توجهی هستند. برخی از این خوراکی ها بخصوص سبزیجات فاقد نشاسته، تاثیر ناچیزی بر میزان گلوکز خون دارند. در مقاله پیش رو به شما نشان می دهیم که تاثیر هویج بر بدن افراد مبتلا به دیابت چگونه است و پیشنهادات خوبی در مورد مصرف کربوهیدرات در شرایط ابتلا به دیابت ارائه خواهیم داد:
هویج در برنامه غذایی افراد مبتلا به دیابت
هویج برای دیابت
شاید بتوان گفت که عبارت “رنگین کمانی از خوراکی ها را بخورید” حقیقتی است که نباید منکرش شد. میوه و سبزیجات رنگارنگ، سرشار از مواد مغذی جهت یک تغذیه سالم هستند. هویج به دلیل حجم بالای بتا کاروتنی که در خود دارد و تشکیل دهنده ویتامین A می باشد، ارزش غذایی زیادی دارد. همچنین نباید از آنتی اکسیدان و فیبر موجود در این نوع میوه و سبزیجات، غافل شد. یک هویج در اندازه متوسط، تنها 4 گرم کربوهیدرات خالص در خود دارد که شاخص گلوکز آن پایین است. مواد غذایی که کربوهیدرات کم همراه با شاخص گلوکز پایین دارند، توان تاثیرگذاری چندانی به روی سطح قند خون ندارند. مطالعاتی هم انجام شده که به بررسی مواد مغذی موجود در هویج برای دیابت پرداخته اند و یافته های آن ها نشان داده که این مواد برای افراد مبتلا به دیابت مفید هستند. در ادامه توضیحاتی در این باره می خوانید :
ویتامین A
در پژوهشی که به روی حیوانات صورت گرفت، محققان به اهمیت ویتامین A در کنترل میزان گلوکز خون پی بردند. آنها دریافتند موش هایی که کمبود ویتامین A دارند با نقص سلول های بتا در لوزالمعده مواجه می شوند. همچنین آنها پی بردند که در چنین شرایطی ترشح انسولین در بدن کاهش یافته و در ادامه منجر به هیپرگلیسمی به معنای وجود مقادیر زیادی گلوکز در پلاسمای خون می شود. نتایج بدست آمده نشان می دهند که ویتامین A می تواند نقش موثری در کنترل قند خون برای افراد مبتلا به دیابت داشته باشد. در نتیجه این تحقیق هویج برای دیابت مفید است.
ویتامین 6B
انواع ویتامین های گروه B، نقش مهمی در سوخت و ساز مربوط به اندام های مختلف بدن بر عهده دارند. مطابق با یافته های یک تحقیق علمی، کمبود ویتامین های B1 و B6 در میان افراد مبتلا به دیابت نوع دوم، عمومیت دارد. علاوه بر این، شروع رو به رشد نفروپاتی دیابتی (بیماری کلیوی ثانویه به بیماری دیابت)، در مواقعی که سطح ویتامین B6 در بدن پایین است، بیشتر رخ می دهد. یافته های این پژوهش تاکید می کند که کمبود مقدار ویتامین 6B در بدن، می تواند پیامدهای منفی برای بیماران دیابتی داشته باشد.
فیبر: مقدار فیبر دریافتی در وعده های غذایی، یکی از مهمترین عوامل کنترل قند خون در افراد مبتلا به دیابت محسوب می شود. بر اساس یافته های بسیار معتبر جدیدی که در این باره صورت گرفته، مشخص شده که مقدار مناسب فیبر ورودی به بدن بوسیله تغذیه روزانه، می تواند شیوع و گسترش دیابت نوع دوم را کاهش دهد. علاوه بر این، در مورد افراد مبتلا به دیابت، مقدار فیبر وارد شده به بدن می تواند سطح گلوکز خون را هم در بلند مدت و هم برای مدت زمان کوتاهی، پایین آورد.
پیشنهاد مطالعه: آیا افرادی که دیابت دارند می توانند کشمش بخورند؟
رژیم غذایی سالم
در مورد بیماران دیابتی، دنبال کردن یک رژیم غذایی سالم، در مدیریت وضعیت بیمار نقش مهمی دارد. سازمان سلامت جهانی تاکید می کند که سالم ترین رژیم غذایی برای بیماران دیابتی، مواد غذایی از تمام گروه ها را در بر می گیرد. چنین رژیمی می تواند شامل موارد زیر باشد:
میوه و سبزیجات، حبوبات، لبنیات کم چرب یا فاقد چربی و پروتئین
طبق مشاهدات معتبر پزشکی، بهترین راه کنترل سطح مطلوب گلوکز خون در بدن، تغذیه سالم و ورزش کردن می باشد. رعایت رژیم غذایی سالم، به حفظ تناسب اندام و کاهش وزن هم کمک چشمگیری می کند. در این میان خوب است بدانید که کم کردن تنها 5 درصد از وزن بدن منجر به بهبود سطح گلوکز خون خواهد شد. بر اساس یافته های مرتبط با این موضوع، توصیه های زیر توسط محققان در جهت برخوردار بودن از یک برنامه غذایی سالم برای افراد مبتلا به دیابت، ارائه می شود :
به اندازه کافی سبزیجات فاقد نشاسته مانند هویج، بروکلی و کدو سبز مصرف شود. درواقع بایست حداقل نیمی از حجم بشقاب غذاخوری به اینگونه مواد مغذی و سبزیجات اختصاص یابد. بهترین منبع پروتئین برای گنجانده شدن در یک برنامه غذایی سالم، استفاده از گوشت بدون چربی می باشد. تقریبا یک چهارم از حجم بشقاب را بایست گوشت بدون چربی مانند مرغ یا ماهی پر کند. از سرخ کردن زیاد و زغالی کردن آنها اجتناب کنید و سعی کنید با پختن یا کمی تفت دادن، مرغ و ماهی خود را میل کنید.
مقدار کربوهیدرات دریافتی خود در هر وعده غذایی را به اندازه یک فنجان یا کمتر از این مقدار، محدود کنید. با توجه به تاثیر مثبتی که فیبر در بهبود سطح قند خون دارد سعی کنید این مقدار از کربوهیدرات را با ترکیبات سرشار از فیبر همراه کنید. خوراکی های کربوهیدرات داری که منبع غنی از فیبر هم هستند شامل مواردی مانند هر نوع نان سفید، لوبیا، برنج قهوه ای و سایر خوراکی های مرکب از گندم می توان باشد.
در ادامه
اضافه کردن میوه و لبنیات کم چرب به برنامه روزانه غذایی، می تواند تغذیه شما را به شکل قابل توجهی سالم کند. فقط لازم است در مصرف این مواد غذایی زیاده روی نکنید. بطور مثال، به اندازه یک کف دست توت و یک لیوان شیر کم چرب بعد از صرف شام، می تواند تغذیه خوشمزه و سالمی محسوب شود. سعی کنید کمتر از میوه های خشک یا آب میوه ها استفاده کنید زیرا حجم کربوهیدرات آنها بالاتر خواهد بود. گاهی برای خوردن یک وعده غذایی احساس گرسنگی زیادی را تجربه می کنید و خوردن یک غذای شیرین می تواند بسیار خوشایند باشد. آنچه لازم است هموراه به یاد داشته باشید انتخاب درست مواد غذایی و حجم غذایی است که می خورید.
خوردن بیش از حد غذاهای فرآوری شده و انتخاب مواد غذایی قندی، می تواند تاثیر مخربی به روی سطح قند خون بدنتان داشته باشد. اینگونه غذاها باعث افزایش وزن هم شده و در مجموع بر سلامت عمومی بدن تاثیرات منفی به جا می گذارند. انتخاب محدود مواد غذایی که کربوهیدرات کمی دارند آن هم هر چند وقت یکبار، بهترین روش تغذیه برای شما خواهد بود.
آیا بهترین انتخاب می تواند مواد غذایی حاوی کربوهیدرات کم باشد؟
امروزه انتخاب مواد غذایی که کربوهیدرات کمی دارند به شکل سبک تغذیه متداول درآمده است. به منظور رسیدگی به سلامت و حال خوش، مصرف مواد غذایی که دارای کربوهیدرات کمی باشند به افراد مبتلا به دیابت توصیه می شود. در این باره حقایقی قابل بیان است. مطابق با گزارشی که در سال 2018 توسط سازمان های مربوطه به روی بیماری دیابت صورت گرفت، مشخص شد که یک رژیم غذایی سالم و مفید می تواند فواید شگفت انگیزی به روی سلامت بیماران دیابتی داشته باشد.
تحقیقات انجام شده نشان داد که برنامه غذایی که در آن حجم کربوهیدرات دریافتی پایین باشد (چیزی کمتر از 26 درصد از مقدار انرژی تولید شده در بدن)، به روی هموگلوبین ای وان سی بیماران دیابتی تاثیر گذاشته و در طول 3 تا 6 ماه مقدار آن را کاهش داده و بعد از 12 تا 24 ماه آن را خرد می کند. این بدان معناست که رژیم های غذایی فشرده تری در این زمینه مانند رژیم غذایی کتوژنیک یا کیتو که با چربی زیاد، پروتئین کافی و قند کم همراه است برای حفظ سلامت بدن ضرورت نخواهد داشت و اینک کل کربوهیدرات دریافتی بدن، 5 درصد از حجم کل مواد غذایی روزانه را تشکیل دهد، محدودیت زیادی محسوب می شود.
در واقع، برای تکمیل اطلاعات خود لازم است بدانید که چنانچه حجم دریافتی کربوهیدرات بدن کاهش زیادی داشته باشد، بدن با کمبود ویتامین های مهم، املاح معدنی و فیبر مواجه می شود. در مجموع، رژیم های غذایی که شامل دریافت کربوهیدرات کم هستند، برای بیماران دیابتی و نه برای عموم مردم مناسب است. توصیه پزشکان و محققان در این باره این است که راهکار مناسب برای کنترل شاخص گلوکز در بدن که شامل مداخلات غذایی است، بایست در مورد هر فرد مبتلا، به شکل جداگانه و مناسب با او در نظر گرفته شود.
محاسبه کربوهیدرات
افراد مبتلا به دیابت که بایست برای دریافت وعده های انسولین خود زمان بندی داشته باشند لازم است که میزان کربوهیدرات دریافتی خود را هم محاسبه کنند. در واقع این بررسی به منظور محاسبه حد مجاز کربوهیدرات با توجه به مقدار انسولین تزریق شده به بدن انجام می شود. هرچه دقیق تر بتوانید مقدار ورودی کربوهیدرات خود را بسنجید بهتر می توانید سطح گلوکز خونتان را متعادل نگه دارید. افراد غیر دیابتی هم می توانند به منظور آگاه بودن از نحوه تغذیه خود و اینکه روزانه چه میزان کربوهیدرات وارد بدنشان می شود، چنین محاسبه ای را در برنامه خود بگنجانند.
برای محاسبه کربوهیدرات دریافتی، یادگیری خواندن برچسب های موجود در مواد غذایی، ضرورت دارد. مهم است که بدانید تمام مواد غذایی حاوی کربوهیدرات تاثیر یکسانی به روی سطح گلوکز خون نخواهند داشت. بنابراین سنجش کربوهیدرات خالص، روش بهتری برای محاسبه کربوهیدرات دریافتی بدن محسوب می شود. برای شناسایی کربوهیدرات خالص موجود در غذا، ترکیبات فیبر را از کل محتویات کربوهیدرات موجود، کم کنید. چنانچه در مورد محاسبه دقیق کربوهیدرات ورودی به بدن خود مشتاق هستید تا بتوانید هرچه بهتر سطح گلوکز خونتان را کنترل کنید، شاید بهتر باشد که در این باره با یک متخصص تغذیه یا دانش آموخته بیماری دیابت مشورت کنید تا چگونگی انجام این کار را به شما آموزش دهند.
باورهای نادرست متداول در مورد رژیم های غذایی بیماران دیابتی
دو باور نادرست درباره رژیم غذایی افراد مبتلا به دیابت این است که آنها اصلا نباید مواد قندی مصرف کنند و حجم کربوهیدرات ورودی به بدنشان در کمترین حد ممکن باشد. شواهد نشان می دهد که امروزه می توان نادرستی و بی اثر بودن این باور توصیه شده را تایید کرد. شکر و قند به عنوان یک واژه کلی مبهم، تنها مفهوم شیرینی و کیک را در بر نمی گیرند. میوه ها، سبزیجات، حبوبات و مغزیجات، همگی حاوی قند هستند. بنابراین باوری که ادعا می کند بیماران دیابتی هیچگونه ماده قندی نباید مصرف کنند نادرست است.
مواد غذایی فراوری شده و خوراکی هایی که ترکیبات قندی افزودنی دارند بایست منع مصرف یا محدودیت شدید در این باره داشته باشند. اما توصیه پزشکان به مصرف میوه و سبزیجات در برنامه های غذایی روزانه، همواره ادامه دارد. به منظور مدیریت هرچه بهتر کربوهیدرات دریافتی، نیازی نیست که محدودیت شدیدی در این باره برای خود قرار دهید. در رژیم های غذایی که این محدودیت شدید دیده می شود مانند رژیم کیتو، کربوهیدرات دریافتی بدن به شدت تحت تاثیر قرار می گیرد.
در هر حال رژیم غذایی مدیترانه ای که کربوهیدرات موجود در آن محدود می باشد در کنترل شاخص گلوکز مفید شناخته شده است. محدود کردن بیش از حد بدن در دریافت کربوهیدرات از طریق تغذیه ای بر این مبنا، نه تنها مفید و ضروری نمی باشد بلکه برای بیماران دیابتی خطر هم دارد. لازم است پیش از استفاده از رژیم های سختی که کربوهیدرات ورودی به بدن را به شدت محدود می کنند، با یک متخصص تغذیه یا مشاور رژیم های غذایی مشورت کرد .
چه زمان برای دریافت مشاوره در مورد رژیم غذایی خود اقدام کنیم؟
چنانچه به دیابت مبتلا هستید و به دنبال یک برنامه غذایی سالم با توجه به وضعیت سلامت خود هستید، فردی که بطور حرفه ای دانش آموخته علم تغذیه باشد می تواند شما را در این باره به خوبی همراهی کند. چنین فردی یا کسی که متخصص تغذیه است می تواند توصیه های علمی معتبری در مورد رژیم های غذایی مناسب با شرایط شما، ارائه دهد. اگر حساسیت شما در مورد مشاوره ای که می گیرد زیاد است، می توانید به مشاورانی رجوع کنید که بطور اختصاصی به روی بیماران دیابتی چنین تجربه و مهارت حرفه ای دارند.
کلام آخر
هویج برای دیابت در میان سایر سبزیجات فاقد نشاسته، یکی از بهترین موادیست که می تواند به رژیم های غذایی افراد مبتلا به دیابت اضافه شود. هویج، حاوی مقدار قابل توجهی از مواد مغذی است که در بهبود سطح قند خون مفید هستند. موادی مانند ویتامین A و فیبر. چنانچه به دیابت مبتلا هستید، همواره می توانید سبزیجات، حبوبات و گوشت کم چربی را در برنامه غذایی خود بگنجانید. جهت دریافت توصیه های بیشتر در مورد نحوه تغذیه خود برای کنترل بهینه مقدار گلوکز خونتان، از یک مشاور حرفه ای تغذیه کمک بگیرید.
