تنبلی چشم یکی از بیماری های چشمی ست که اگر در سنین کودکی تشخیص داده نشود، یک عمر مشکلات بینایی را برای فرد به همراه خواهد داشت. تنبل بودن چشم به حالتی اطلاق می شود که یکی از چشم های کودک ضعیف تر بوده و ظاهر آن ممکن است انحرافی به سمت بیرونی یا داخلی چشم، نشان دهد.
در صورتی که در زمان درست بیماری تنبلی چشم در کودک تشخیص داده شود، می توان با مداخلات چشم پزشکی آن را درمان نمود.
اما اگر نگران تنبل بودن چشم در کودک خود هستید، می باید حتما وی را برای معاینه نزد پزشک متخصص ببرید. به طور کلی توصیه می شود که تمامی والدین معاینات سالیانه ی چشم پزشکی را برای کودکان خود پیگیری نمایند. به این شکلی بیماری تنبلی چشم یا دیگر بیماری های چشمی به موقع تشخیص داده شده و درمان های مناسب اعمال خواهند گشت.
از آن جایی که کودکان در سنین ابتدایی ممکن است قادر به توضیح مشکلات بینایی خود نباشند، معاینات چشم پزشکی تنها راه حل برای پی بردن بیماری های چشمی و یا کم بینایی آن ها به شمار می رود.
علائم تنبلی چشم در کودکان
اما اگر بخواهید نسبت به علائم اولیه یا پیشرفته ی تنبل شدن چشم آگاهی داشته باشید؛ با چند و چون همراه بمانید.
کودکان دارای تنبلی چشم برای نگاه کردن به یک صفحه نوشته سر خود را بیش از اندازه به جلو می برند و یا زاویه ی نگاه کردن آن ها به صفحه متفاوت است. به طور مثال کودک برای نگاه کردن کتابی که در دست دارد، سر خود را به سمتی خم می کند. در حقیقت وی در این حالت تلاش می کند تا دید خوبی به دست بیاورد.
به کودک خود دقت کافی داشته باشید. آیا او هنگام تماشای تلویزیون سر خود را متمایل به سمتی نگه می دارد؟ آیا کودک شما بیش از اندازه چشم هایش را می مالد و هنگام نگاه کردن تلویزیون چشم های خود را جمع می کند؟
آیا کودک شما از کتاب خواندن و یا تماشای تصاویر فراری ست و به نظر می رسد که خیلی زود از آن ها خسته می شود؟
هر یک از این موارد در عین حال که می تواند با تنبلی چشم بی ارتباط باشد؛ اما از مهم ترین نشانه های هشدار دهنده ی تنبلی چشم در کودکان هستند که حتما می باید از سوی والدین جدی گرفته شده و به پزشک متخصص مراجعه گردد.
اگر تنبلی چشم درمان نشود، کودکان با پا گذاشتن به سن مدرسه از درس خواندن فراری خواهند بود. مشکلات چشمی و بینایی و آزاری که از تنبلی یک چشم دریافت می کنند، آن ها را از تماس با کتاب و دفتر و نوشتن و خواندن دور ساخته و منزجر می گرداند.
درمان تنبلی چشم
اما در صورتی که بیماری تنبلی چشم به موقع در کودک تشخیص داده شود، درمان های موثر چه خواهند بود؟ این درمان ها تا چه اندازه می توانند شرایط بینایی کودک را بهبود بخشیده و دید کاملی به وی بدهند؟
همان طور که پیش تر نیز تاکید کردیم، در صورتی که بیماری تنبلی چشم در سن کمتر از 5 سال تشخیص داده شود، درمان های چشم پزشکی می توانند بیماری را تا حد بسیار زیادی کنترل کرده و حتی درمان قطعی به همراه داشته باشند.
روش های درمانی متفاوتی برای تنبلی چشم استفاده می شود که تمام آن ها با هدف تقویت چشم کم توان پیش می روند.
تجویز عینک
یکی از روش های درمان تنبلی چشم در کودکان تجویز عینک مناسب از سوی چشم پزشک است. در صورتی که پزشک برای کودک شما عینکی تجویز کرده است، دقت داشته باشید که کودک به صورت متداوم از آن استفاده نماید.
پیگیری کامل استفاده از عینک تجویز شده، باعث می شود که به نتیجه ی دلخواه درمانی برسید.
بستن چشم قوی تر
طبق چیزی که ذکر شد، روش های درمانی تنبلی چشم برای تقویت چشم تنبل و ضعیف تر به کار برده می شوند. با این حساب یکی از ساده ترین روش های درمانی این است که چشم قوی تر را بسته و چشم ضعیف تر را وادار می سازند تا بهتر ببیند و قوای خود را به دست بیاورد.
تجویز ورزش های چشمی
چشم پزشک ممکن است برخی ورزش های چشمی را برای درمان بیماری تنبلی چشم توصیه کند. در این شرایط حتما باید ورزش ها را به طور مرتب انجام داده و دقت کافی در اجرای آن ها داشته باشید.
عمل جراحی
اما جدی ترین درمان و در عین حال سنگین ترین برای درمان تنبلی چشم، انجام عمل جراحی می باشد. این عمل اکثرا زمانی که چشم تنبل انحرافی به سمت داخلی کاسه ی چشم داشته باشد، توصیه می شود.
انجام عمل جراحی جهت برطرف ساختن مشکل تنبل شدن چشم با تشخیص و تجویز پزشک و جراح چشم انجام می گیرد و این عمل در همه ی مراحل بیماری کاربرد نخواهد داشت.
درمان تنبلی چشم در افراد بزرگسال
متخصصان چشم معتقد هستند که درمان کامل تنبلی چشم تنها در سنین کودکی میسر است و در صورتی که فرد در این سنین از دریافت درمان های مناسب محروم بماند، در بزرگسالی می باید با تنبلی چشم مزمن به زندگی خود ادامه دهد.
اما برخی از مطالعات اخیر حاکی از آن است که درمان های مشابهی در بزرگسالی می تواند از علائم تنبل بودن چشم کاهیده و شرایط بینایی فرد را تا حدودی بهبود بخشد. البته در این زمان هرگز به درمان کامل نخواهیم رسید و تنها ممکن است در مواردی از شدت علائم کاسته شود.
به همین دلیل اکیدا به والدین توصیه می شود که نسبت به تشخیص بیماری تنبل شدن چشم در کودکان نوپای خود حساس بوده و در این زمینه هیچ گونه کوتاهی نورزند.
در حال حاضر هر ساله در مهد کودک ها غربالگری تشخیص تنبلی چشم انجام می شود و کودکانی که در مهد کودک ها هستند، به این طریق مورد سنجش و معاینه قرار می گیرند.
بنابراین والدین کودکانی که به مهد کودک نمی روند، نیز باید به صورت مستقیم از معاینات پزشکی دوره ای برای کودک خود استفاده نمایند.